....Μέσων Ενημέρωσης, των διαφόρων παραγόντων και εκείνων που θέλουν ένα Κίνημα κατακερματισμένο, διασπασμένο, αδύναμο και χωρίς κατεύθυνση, ότι το ΠΑΣΟΚ είναι ένα κόμμα, που ξέρει να συνθέτει, να διαβουλεύεται, να συζητά, να είναι ενωμένο, να πηγαίνει τη χώρα μπροστά.» Μιλώντας στο Εθνικό Συμβούλιο ο Γραμματέας του ΠΑΣΟΚ Μιχάλης Καρχιμάκης κατήγγειλε με σκληρή γλώσσα τη Νέα Δημοκρατία για το σημείο στο οποίο οδήγησε τη χώρα: «Η κριτική για την πορεία μας», είπε, «δεν μπορεί να μην λαμβάνει υπόψη την αφετηρία της προσπάθειάς μας. Και αφετηρία μας, ήταν η άκρη του γκρεμού. Ουδέποτε υπήρξε πιο φαύλη και εγκληματική Κυβέρνηση, από την Νέα Δημοκρατία του Καραμανλή. Η κρίση στην εθνική μας οικονομία είχε ασύλληπτο μέγεθος. Τα δυσθεώρητα ελλείμματα και χρέη, οι τεράστιες σπατάλες, τα ψεύτικα στατιστικά στοιχεία είναι γνωστά σε όλους. Το πελατειακό και διαλυμένο κράτος, το έλλειμμα αξιοπιστίας, η κατάργηση των θεσμών από την νεοδημοκρατική «κυβέρνηση-δραπέτη», μας οδήγησαν στην εφαρμογή μιας πολιτικής «εκτάκτου ανάγκης». Διαβάστε τις ομιλίες.
ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΩΡΓΟΥ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ ΣΤΗΝ 12η ΣΥΝΟΔΟ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ
Συντρόφισσες και σύντροφοι, σας ευχαριστώ. Σήμερα, είμαστε εδώ, στο Εθνικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ, και είμαι βέβαιος ότι πολλοί περιμένουν να μιλήσω άμεσα για την επόμενη ημέρα και τις διαδικασίες του Κινήματος. Δεν θα το κάνω.
Η επόμενη ημέρα στο Κίνημά μας δεν υπάρχει, χωρίς επόμενη ημέρα της χώρας. Εμείς υπάρχουμε, το ΠΑΣΟΚ υπάρχει, για την Ελλάδα και τους Έλληνες, και όχι για τους εαυτούς μας.
Γι' αυτό, ειδικά σήμερα που η χώρα βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο, το οποίο μπορεί να καθορίσει το μέλλον της για πολλά χρόνια, δεν δικαιούμαστε ούτε λεπτό να αποστρέψουμε το βλέμμα από το μείζον, που είναι η χώρα - ποιες είναι οι άμεσες ανάγκες της, ποια η προοπτική της, η προοπτική του λαού μας.
Είναι αυτονόητο ότι από εκεί θα ξεκινήσουμε. Όπως ξεκινήσαμε την 3η του Σεπτέμβρη του 1974. Σήκωσε το χέρι του ο Ανδρέας Παπανδρέου και έδειξε την ιδρυτική διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ και διάβασε την πρώτη φράση: «Η τραγωδία της Κύπρου, καθώς και οι κίνδυνοι που έχουν προκύψει για το έθνος», ήταν η πρώτη φράση της ιδρυτικής μας διακήρυξης.
Ναι, η γέννηση του ΠΑΣΟΚ ταυτίστηκε με τον αγώνα του έθνους μας. Ένας αγώνας απελευθέρωσης, ελευθερίας, Δημοκρατίας και δικαιοσύνης. Κι αν σήμερα γράφαμε μια νέα διακήρυξη, αλλά χωρίς να έχουμε εκλεγεί το 2009 ως Κυβέρνηση, θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε με μια παρόμοια φράση.
Θα έγραφε η νέα μας διακήρυξη: «Η τραγωδία της χρεοκοπίας, καθώς και οι κίνδυνοι που έχουν προκύψει για το έθνος». Αλλά αυτή είναι η μεγάλη διαφορά. Εμείς προλάβαμε τη χρεοκοπία. Ναι, οι προηγούμενοι έφυγαν κακήν κακώς, φυγομαχώντας, με μια Ελλάδα στα όριά της.
Ξεκινήσαμε και βάλαμε αμέσως πλάτη. Αυτό το Κίνημα, που έθετε και πάντα θέτει, από το DNA του, από την ιδρυτική του πράξη, το συμφέρον της πατρίδας ως ύψιστη προτεραιότητα, πριν από κάθε άλλη κατάκτηση. Εμείς, ναι, προλάβαμε μια άτακτη χρεοκοπία, που ήταν αναπόφευκτη εάν δεν είχε αλλάξει η κυβέρνηση.
Βάλαμε και πάλι την Ελλάδα πάνω από οτιδήποτε άλλο, πάνω από οποιοδήποτε προσωπικό ή κομματικό συμφέρον, τιμώντας την παράδοσή μας, τις αξίες μας. Και γι' αυτό, θέλω να είστε περήφανοι. Κι αν πάλι έπρεπε να αποφασίσουμε, τις ίδιες προτεραιότητες θα είχαμε όλοι μας.
Έχει διαφύγει τον κίνδυνο η Ελλάδα; Όχι, αλλά μέχρι σήμερα τον έχει αποφύγει. Και έχει τις δυνατότητες, παρά τις δύσκολες συνθήκες στην Ευρώπη, πολύ πιο δύσκολες από εκείνες που υπήρχαν προς διετίας, παρά τις ανεπίτρεπτες παραλείψεις και ολιγωρίες μιας συντηρητικής Ευρώπης στην αντιμετώπιση της κρίσης, μας έχει δοθεί η δυνατότητα, σε μας, στην Ελλάδα, με την αλληλεγγύη των άλλων λαών, να ξεφύγουμε από τον κίνδυνο και να θέσουμε νέες βάσεις για τη χώρα. Και η χώρα, αυτή τη στιγμή, έχει ανάγκη από πολιτικούς και πολιτικές που μπορούν, που θέλουν και έχουν το θάρρος, τη δύναμη και την τόλμη να κοιτάξουν πολύ πιο πέρα από το εφήμερο, το μικρό.
Αλλά ακόμα κι αν δούμε τα πράγματα από μια ιδιοτελή, μικροκομματική - αν θέλετε - σκοπιά, ποιος πιστεύει αλήθεια ότι το ΠΑΣΟΚ στο μέλλον θα έχει οποιαδήποτε τύχη, ότι οι πολίτες θα συνεχίσουν να μας ακούνε, να μας πιστεύουν, να μας ψηφίζουν, αν σήμερα συμπεριφερθεί μυωπικά, αν απαρνηθεί το ΠΑΣΟΚ τη μεγάλη υπηρεσία που προσέφερε και προσφέρει σήμερα στον τόπο; Με τα οποιαδήποτε λάθη, με τις αντιθέσεις μας, με τις αγωνίες μας που, πολλές φορές, δημόσια εκφράζουμε, εμείς παραμένουμε το ζωντανό, δημοκρατικό Κίνημα, που δίνει προοπτική στη χώρα και στο νέο άνθρωπο.
Και είμαστε εδώ, με τις διαδικασίες που πρέπει να ενώσουν και να κινητοποιήσουν τις προοδευτικές δυνάμεις του Ελληνικού λαού. Όλα αυτά πρέπει να συζητήσουμε και να αναδείξουμε, συντρόφισσες και σύντροφοι, μέσα από τις πραγματικές συνθήκες που βιώνουμε σήμερα.
Η αξιολόγηση των πράξεών μας. Η κριτική των λαθών μας. Η διόρθωση της πορείας μας. Η ανάδειξη των επιτυχιών μας, με κριτήριο μόνο τις αξίες μας. Να συζητήσουμε και πάλι για τις αξίες μας και, μέσα από αυτές, να ενώσουμε πάλι το λαό και τις προοδευτικές δυνάμεις γύρω από τη δράση και τους στόχους μας.
Αυτή είναι η δική μας πρόκληση. Η δική μας πρόκληση είναι να μην ωραιοποιήσουμε, να μην υποσχόμαστε ουτοπίες, αλλά να δούμε πώς αυτές τις αξίες μας, με επίκεντρο για μας πάντα τον άνθρωπο, τις υπηρετούμε καλύτερα στο σημερινό δύσκολο, σκληρό και ασταθές περιβάλλον στην Ευρώπη και διεθνώς.
Κι αν θέλω να σας παρακαλέσω για κάτι σήμερα, είναι πρώτα απ' όλα να βγάλετε για λίγα λεπτά από το μυαλό σας τις διαδικασίες, τα χρονοδιαγράμματα, τις πιθανές αντιθέσεις, τις προσωπικές φιλοδοξίες - θεμιτές κατά τα άλλα - και απλά να ακούσετε έναν άνθρωπο που, μέσα σε δύο χρόνια πρωθυπουργίας, τα είδε και τα έζησε όλα. Μια διετία τόσο πυκνή, όσο μια δεκαετία.
Κρινόμαστε, όμως, για μια διετία και μόνον, ούτε καν τετραετία - και πόσο πολύ το θέλουν αυτό μερικοί, όπως και αυτό επεδίωξε με τους τακτικισμούς της η Νέα Δημοκρατία - χωρίς να έχουμε τη δυνατότητα να αξιολογηθούμε, χωρίς να δει ο καθένας το συνολικό αποτέλεσμα των υπεράνθρωπων και συλλογικών μας προσπαθειών. Γιατί όποια και να είναι η κριτική που μου ασκήθηκε γι' αυτά τα δύο χρόνια - άλλοτε δίκαιη, άλλοτε άδικη - μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι έζησα πιο κοντά από τον καθένα τι θα πει κρίση.
Τι θα πει να χρεοκοπείς σε λίγες ημέρες, να το βλέπεις μπροστά σου και να μην έχεις παρά ελάχιστες επιλογές. Τι θα πει να προσπαθείς να αλλάξεις τα πράγματα άμεσα, σε έναν κρατικό μηχανισμό σε ύπνωση. Τι θα πει να γυρνάς τον κόσμο, για να πείσεις ότι η πατρίδα σου είναι τελικά αξιόπιστη.
Τι θα πει να πείσεις μια Ευρωπαϊκή Ένωση συντηρητική, καχύποπτη, με προκαταλήψεις, εσωστρεφή. Τι θα πει πίεση από τις αγορές, απειλή από τους οίκους αξιολόγησης. Τι θα πει μοναξιά, βαθιά μοναξιά, να παλεύεις σχεδόν μόνος σου, σε ένα πολιτικό σύστημα που, μέχρι πολύ πρόσφατα, στην πλειοψηφία του, κοιμόταν τον ύπνο του δικαίου και εξακολουθούσε να συμπεριφέρεται μικροκομματικά, ανεύθυνα, πελατειακά, ψηφοθηρικά και με μια βολεμένη ολιγαρχία της εξουσίας και του πλούτου.
Που σαν να μην είχε συμβεί τίποτα στη χώρα, να μην θέλει να αλλάξει τίποτα στην Ελλάδα. Σαν να μην γνώριζε ότι η Κυβέρνηση που ανέλαβε το 2009, πήρε στην πλάτη της το μεγαλύτερο βάρος που έχει πάρει οποιαδήποτε κυβέρνηση των τελευταίων δεκαετιών. Αλλά από την άλλη, να ξέρει να συνωμοσιολογεί και να συκοφαντεί, όταν εμείς δίναμε και δίνουμε μάχες, το «είναι» μας, για την πατρίδα.
Όλα αυτά, τα έζησα από πρώτο χέρι. Και ούτε λυπάμαι, ούτε μετανιώνω, αλλά είμαι περήφανος που έδωσα μια τόσο δύσκολη μάχη για την Ελλάδα, σε όλα τα μέτωπα.
Υπάρχουν, όμως, και αλήθειες και διδάγματα. Το να γίνονται λάθη είναι απολύτως φυσικό. Όταν αποφασίζεις να δράσεις, όταν ξέρεις πού θέλεις να πας, μπορεί να κάνεις λάθη, αλλά θα φτάσεις στον προορισμό σου. Μόνο η απραξία σε προφυλάσσει από τα λάθη, αλλά αυτό είναι το μεγαλύτερο λάθος. Και το μεγαλύτερο λάθος είναι αυτό που έκανε η Νέα Δημοκρατία. Δεν αποφάσιζε, δεν έπαιρνε πρωτοβουλία. Στρογγυλοκάθισε στην εξουσία και στο δημόσιο πλούτο, για να τον νέμεται και να τον μοιράζει πελατειακά.
Το δεύτερο μεγάλο λάθος, δεν είναι να μη διορθώνεις τα λάθη σου, αλλά να μη μαθαίνεις από αυτά. Εγώ και λάθη έκανα, και έμαθα από αυτά. Και όποια ηγεσία αναλάβει αύριο τη χώρα, αυτά πρέπει να τα γνωρίζει.
Πρώτον, οι αλήθειες. Το 2009 - δεν είναι μακριά μας - σύντροφοι, δεν τάξαμε παροχές. Το σύνθημά μας ήταν «ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε». Ούτε εμείς γνωρίζαμε πόσο δίκιο είχαμε τότε.
Ξέραμε ότι είναι δύσκολη η κατάσταση, αλλά εμείς δεν υποσχεθήκαμε να μοιράσουμε λεφτά, όπως κάποιοι μας συκοφαντούν, διαστρεβλώνοντας με χυδαίο τρόπο τη φράση μου, «λεφτά υπάρχουν», αποκόπτοντάς την από την υπόλοιπη φράση. Την υπόλοιπη φράση, που αναφερόταν στο πού πήγαιναν τόσα χρόνια τα λεφτά, πώς κατασπαταλήθηκε ο πλούτος της χώρας μας επί χρόνια.
Ξέραμε ότι έπρεπε να κάνουμε εκ βάθρων αλλαγές. Όχι απλώς το ξέραμε, αυτός ήταν και ο προεκλογικός μας λόγος, το πρόγραμμά μας, η δέσμευσή μας. Και ήμασταν καθαροί και συνεπείς. Το πρόβλημα για μας ήταν πολιτικό, πρόβλημα Δημοκρατίας, δημοκρατικών λειτουργιών και θεσμών. Η κορυφή του παγόβουνου ήταν το δημοσιονομικό πρόβλημα.
Διαβάζω μερικές φράσεις αυτούσιες από την προεκλογική μου ομιλία στην Αθήνα, το 2009:
«Και τώρα, μας ρωτάνε υποκριτικά "πού θα βρούμε τα λεφτά". Τους απαντάμε, εκεί όπου τα χάρισαν, εκεί όπου τα σπατάλησαν, εκεί όπου δεν τόλμησαν εκείνοι ποτέ να τα βρούνε.
Και σήμερα, ακούμε για το τεράστιο έλλειμμα στον προϋπολογισμό. Ποιος φταίει, τι φταίει γι΄ αυτό; Οφείλεται στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκε η κυβέρνηση τα χρήματα του Ελληνικού λαού, τα δικά σας χρήματα. Οφείλεται στον τρόπο διακυβέρνησης, οφείλεται στο έλλειμμα στην πολιτική και κοινωνική ζωή, έλλειμμα διαφάνειας, έλλειμμα σεβασμού, έλλειμμα ειλικρίνειας, έλλειμμα σε κανόνες και αρχές, έλλειμμα ήθους, έλλειμμα ελέγχου.
Ναι, τίποτα δεν σεβάστηκαν. Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες, την ξέρουν πια την αλήθεια. Πρόβλημα είναι ένα κράτος που μας κρατά όλους πίσω, που είναι απέναντι στον πολίτη αντί να είναι δίπλα του, που σπαταλά τα χρήματα του Ελληνικού λαού, που δεν σέβεται τους νόμους, που ανέχεται την παρανομία, που παράγει την ανομία, που βάζει σε κίνδυνο την υγεία των πολιτών με ένα απαξιωμένο σύστημα υγείας, που αφήνει να καεί κάθε σπιθαμή γης που δεν μπορεί να γίνει τσιμέντο.
Το πολιτικό σύστημα που δημιουργεί πολιτικούς εξαρτημένους από τα συμφέροντα, που αφαιρεί από τους πολίτες τη δυνατότητα να κρίνουν αυτούς που εκλέγονται. Το πρόβλημα της χώρας είναι ότι σήμερα η Ελλάδα έχει καταντήσει να είναι μία χώρα χωρίς προοπτική, χωρίς να ξέρει τι θα παράγει σε πέντε, δέκα, είκοσι χρόνια από τώρα. Τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει σε αυτή τη χώρα, αν δεν αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο ασκείται η Διοίκηση. Και δεν κοστίζει τίποτα».
Αυτά λέγαμε το 2009:
«Υποχρεωτική δημοσίευση όλων των αποφάσεων των Υπουργών στο διαδίκτυο, για να ξέρει ο πολίτης πώς ξοδεύουν τα χρήματά του, τι αποφάσεις παίρνουν εκείνοι που τον υπηρετούν. Δεν κοστίζει τίποτα να δώσουμε αξιοπρέπεια στους νέους, αντί της βαρβαρότητας της κομματικής ομηρίας των stage.
Δεν κοστίζει τίποτα να καταργήσουμε τις εκατοντάδες κομματικές Επιτροπές που έφτιαξε η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και τις πληρώνει το κράτος και ο Ελληνικός λαός. Δεν κοστίζει να μηχανογραφήσουμε τα νοσοκομεία μας, για να σπάσουμε τη διαφθορά που καταβροχθίζει δισεκατομμύρια από τα Ασφαλιστικά μας Ταμεία.
Δεν κοστίζει τίποτα να εγγυηθούμε την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, να σπάσουμε την κομματικοποίηση στα Σώματα Ασφαλείας και να ξανανιώσει σιγουριά η γειτονιά. Δεν κοστίζει τίποτα να έχουμε ηλεκτρονική διακυβέρνηση παντού, Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών για όλες τις συναλλαγές των πολιτών με το κράτος, ΑΣΕΠ για την πρόσληψη όλων των μονίμων στελεχών στο Δημόσιο.
Δεν κοστίζει τίποτα ένας νέος εκλογικός νόμος, που θα επιφέρει γερό χτύπημα στο μαύρο πολιτικό χρήμα. Δεν κοστίζει τίποτα η αναμόρφωση του θεσμού του «πόθεν έσχες», για να κατάσχονται υπέρ του Δημοσίου όσα περιουσιακά στοιχεία δεν δηλώνονται από πολιτικούς και δημόσιους υπαλλήλους».
Αυτά είχα πει και αυτά, βέβαια, δεν κοστίζουν. Τελικά, όμως, είχαν ένα άλλο κόστος, γιατί συγκρουστήκαμε. Πολιτικά συγκρουστήκαμε, με πολλά συμφέροντα. Αποδείχθηκε αυτά τα δύο χρόνια, ότι βολεμένοι των προηγούμενων δεκαετιών «λύσσαξαν» απέναντι σε αυτή τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια.
Προσπάθησαν να βάλουν τα πλοκάμια τους και μέσα στο Κίνημά μας, όμως, υπήρξα αποφασισμένος. Και κάναμε την αρχή, προωθώντας αλλαγές που δεν είχε ποτέ και κανείς στο παρελθόν κάνει στη χώρα. Και αυτή την επιλογή μου, δεν με πειράζει αν την πλήρωσα. Είμαι περήφανος γι΄ αυτές τις επιλογές.
Αυτά είχα πει στον Ελληνικό λαό, αγαπητές φίλες και φίλοι. Είναι μήπως διαφορετικά από αυτά που λέμε και σήμερα; Και με αυτά τα λόγια, θέλω να σας διαβεβαιώσω, έπεισα τους εταίρους μας στην πρώτη συνάντηση που είχα μαζί τους στο Συμβούλιο Κορυφής, το Νοέμβριο του 2009. Τους είπα ότι δεν είναι το βασικό μας πρόβλημα οι μισθοί και οι συντάξεις, όπου υπάρχουν πράγματι αδικίες και αυτές πρέπει να τις διορθώσουμε, αλλά ότι το πρόβλημά μας είναι αλλού.
Και έπεισα ότι θα μπορούσαμε, με αυτές τις διαρθρωτικές αλλαγές, να κάνουμε τις απαραίτητες οικονομίες και να εκσυγχρονίσουμε το ελληνικό κράτος. Αλλά χρειαζόμασταν, βέβαια, χρόνο. Τους είπα ότι, αν χρειαστεί, και περικοπές θα κάνουμε, αλλά να ξέρετε ότι ίσως έτσι σπαταλήσουμε πολύτιμο πολιτικό κεφάλαιο, πολύ αναγκαίο για να εξαλείψουμε τις βαθιές αμαρτίες της χώρας μας, τις ρίζες του προβλήματος. Ναι, ήθελα να αποφύγω τις άγριες περικοπές.
Όχι, δεν αργήσαμε, φίλες και φίλοι, να πάρουμε μέτρα. Δεν θελήσαμε, δεν θέλησα να πάρουμε μέτρα οριζόντια, πριν καταφέρουμε να δοκιμάσουμε να γίνουν οι μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές. Και όλοι όσοι μας κατηγορούν ότι δήθεν αργήσαμε να πάρουμε μέτρα, είναι οι ίδιοι που μας κατηγορούν για την ύφεση που έφεραν τα μέτρα, που αυτοί μας έλεγαν να πάρουμε νωρίτερα. Τώρα, μας λένε, «γιατί δεχθήκατε να κόψετε;», «διαρρήξατε την κοινωνική συνοχή, βυθίσατε τη χώρα σε ύφεση» - οι ίδιοι άνθρωποι τα λένε. Η υποκρισία είναι τεράστια αυτά τα δύο χρόνια.
Και έρχομαι σε μία δεύτερη αλήθεια. «Ξέρατε», έτσι μας λένε, «ξέρατε και δεν μας λέγατε, κοροϊδέψατε τον κόσμο». Όμως, δεν ξέραμε την πραγματική κατάσταση της χώρας και δεν προλάβαμε να κάνουμε αυτές τις αλλαγές που θέλαμε, τις διαρθρωτικές αλλαγές, πριν έρθει η κρίση. Κανείς σε όλη την υφήλιο δεν τα ήξερε και κανείς δεν μπορούσε να τα διανοηθεί.
Όμως, μιλά η Νέα Δημοκρατία, τολμά να πει η Νέα Δημοκρατία, ότι εμείς κοροϊδέψαμε τον κόσμο. Και τους αφήνουμε χωρίς απάντηση, αγαπητοί σύντροφοι και συντρόφισσες; Όταν αυτοί ήταν που έστειλαν ψεύτικα στοιχεία στην Ευρώπη; Όταν μιλούσαν για 6% έλλειμμα δύο μέρες πριν τις εκλογές; Όταν εγώ, επισήμως, στο τηλεοπτικό μας «debate», ρώτησα τον κ. Καραμανλή για το μέγεθος του ελλείμματος και δεν απάντησε;
Τους αφήνουμε χωρίς απάντηση, όταν οι ίδιοι έπαιξαν με την αξιοπιστία της χώρας, αλλάζοντας τον τρόπο υπολογισμού του πιο ευαίσθητου εθνικού τομέα των εξοπλισμών, μετά το 2004, υπολογίζοντας αναδρομικά στον προϋπολογισμό του κράτους το κόστος τη χρονιά της παραγγελίας, και όχι τη χρονιά της παράδοσης των εξοπλισμών, για να φανεί έτσι ότι είχαμε μεγαλύτερα ελλείμματα, όταν μπήκαμε στην ΟΝΕ;
Με αποτέλεσμα, να επαναλαμβάνουν όλοι οι ηγέτες σήμερα στην Ευρώπη, ότι κακώς μπήκαμε στην Ευρωζώνη, γιατί τους κοροϊδέψαμε, και να είμαστε τότε, το 2004, η πρώτη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση που μπήκε επισήμως σε επιτήρηση, σε μια ιδιότυπη οικονομική κηδεμονία.
Επί Νέας Δημοκρατίας, ποιος κορόιδεψε ποιον, αγαπητοί σύντροφοι; Ποιος κορόιδευε τον Ελληνικό λαό και την Ευρωπαϊκή Ένωση επί 5,5 χρόνια; Όταν ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας με ενημέρωσε μόλις λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές και μου είπε ότι ίσως να φτάσει και σε διψήφιο αριθμό το έλλειμμα.
Τελικά, έφτασε όχι απλά σε διψήφιο αριθμό, αλλά στο 16%. Θα μου πείτε, έχει μεγάλη διαφορά; Τεράστια, τεράστια διαφορά. Το έλλειμμα, τελικά, με τις διαδοχικές αναθεωρήσεις, δεν ήταν ούτε 2%, ούτε 6%, ούτε 10%, αλλά 16% του ΑΕΠ, 36 ολόκληρα δις ευρώ.
Για να καταλάβουμε τη διαφορά, εάν το έλλειμμα ήταν 6%, αν είχαμε παραλάβει 6% έλλειμμα, όπως επισήμως είχε ενημερώσει η Νέα Δημοκρατία την Επιτροπή προεκλογικά, σήμερα, θα το είχαμε ήδη μηδενίσει. Αν ήταν στο 12%, όπως ήταν η εκτίμησή μας μετά τις εκλογές, και όχι 16%, θα είχαμε κατεβάσει το έλλειμμα στο 6%.
Και αν ήταν 10%, θα είχαμε πλησιάσει τώρα τα αυστηρά κριτήρια του Μάαστριχτ. Θα ήταν μια τελείως άλλη πραγματικότητα για τη χώρα, για την κοινωνία μας, για την Ευρώπη, για την προσπάθεια που κάνουμε μαζί. Δεν πρέπει να υποτιμούμε το μέγεθος αυτής της «καυτής πατάτας», που μας πέταξε η Νέα Δημοκρατία. Δεν ξέρω άλλη κυβέρνηση στην υφήλιο, που να είχε να αντιμετωπίσει παρόμοιο, πολύπλοκο δημοσιονομικό πρόβλημα.
Και όταν ακούμε, αγαπητοί σύντροφοι, για αυστηρές προδιαγραφές ελέγχου, ποινών, εποπτείας, για αυτοματισμούς στα Συντάγματα για την τήρηση των κριτηρίων του Μάαστριχτ, ή και προτάσεις για την αφαίρεση του δικαιώματος της ψήφου, κάτι που πάλεψα με νύχια και με δόντια για να μην περάσει, και δεν πέρασε, όλα ξεκινούν και βασίζονται, πού νομίζετε; Στο παράδειγμα της Ελλάδας. Στην αδιαφάνεια και την κοροϊδία της Νέας Δημοκρατίας.
Η κυρία Μέρκελ, οι Γερμανοί έχουν ράψει «κουστούμι» για την Ευρώπη, για να αποφύγουν «μια νέα Ελλάδα», όπως λένε. Αυτή είναι η αλήθεια. Όσο κι αν η Νέα Δημοκρατία και άλλες πολιτικές δυνάμεις, σπατάλης και μεταπολιτευτικού πελατειακού συστήματος, προσπαθούν να την αποκρύψουν.
Βέβαια, τα προβλήματα της Ευρώπης είναι πολύ διαφορετικά, όπως και δημοσίως είχα πει από το 2010 - και θα μιλήσω γι' αυτό. Αλλά ποιος μας λέει τώρα, ότι το ΠΑΣΟΚ κορόιδεψε τον Ελληνικό λαό, όταν οι ευθύνες της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας είναι τεράστιες και έχουν αποτυπωθεί πια στη θεσμική μνήμη της Ευρώπης;
Γι' αυτό και παρ' ότι ο στόχος μας και στόχος μου ήταν να μπορέσουμε τότε να πείσουμε την Κοινότητα να γίνει μια σταδιακή προσαρμογή της χώρας, δυσκολευτήκαμε. Όχι στην αρχή, γιατί είχαμε πείσει τους εταίρους μας για τις προθέσεις μας, την αξιοπιστία μας, το σχέδιό μας.
Αλλά μετά από τρεις μήνες, φάνηκε στις αγορές το πρόβλημα, κάτι που κανένας δεν είχε προβλέψει. Η δική μας ατζέντα ήταν να κόψουμε σπατάλες και να προχωρήσουμε σε μεταρρυθμίσεις, όμως, το Γενάρη του 2010 πήγα στο Νταβός και συνάντησα δεκάδες, ίσως και εκατοντάδες παράγοντες της διεθνούς οικονομίας.
Παρ' ότι διαιρεμένοι στις αναλύσεις τους, το δικό μου συμπέρασμα ήταν ένα: χωρίς ισχυρή δύναμη πυρός από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν θα μπορούσαμε να αντέξουμε τις πιέσεις των αγορών. Χωρίς συλλογική αντιμετώπιση των αγορών, δεν θα μπορούσε μόνη της η Ελλάδα να αντέξει. Τώρα, βέβαια, αυτή η έλλειψη σοβαρής και συλλογικής αντιμετώπισης έχει δημιουργήσει μια ευρωπαϊκή, ίσως και παγκόσμια κρίση. Αλλά εμείς πηγαίναμε για χρεοκοπία.
Ποια ήταν τότε η αντίδραση της Ευρώπης, παρά την αλληλεγγύη που τελικά διασφαλίσαμε; Ήταν η Ευρώπη που, θυμίζω ότι, επί τόσα χρόνια, ανεχόταν τον τρόπο διακυβέρνησης και τα πλαστά στοιχεία της Νέας Δημοκρατίας. Όταν είδαν, όμως, τις αγορές να αντιδρούν άγρια και να χάνουν την εμπιστοσύνη τους στην Ελλάδα, η πρώτη αντίδρασή τους ήταν αργή, συντηρητική και κοντόφθαλμη, εγκλωβισμένη σε ιδεολογικά στερεότυπα.
Η συντηρητική Ευρώπη καταλαβαίνει μόνο από δημοσιονομική πειθαρχία και όχι από συνολική αντιμετώπιση, κάτι που και ο Πρωθυπουργός Μόντι πρόσφατα διατύπωσε. Δεν έβλεπε η Ευρώπη αναμόρφωση, αλλαγή και ανάπτυξη. Επίσης, είχε πλέον μηδενική εμπιστοσύνη στις ελληνικές κυβερνήσεις. Δεν πίστευαν ότι θέλουμε να βάλουμε τάξη στα του οίκου μας, μετά από όσα είχαν προηγηθεί μέχρι τον Οκτώβριο του 2009.
Αποτέλεσμα: μας έλεγε η συντηρητική Ευρώπη, «κόψτε, ματώστε, για να αποδείξετε ότι εννοείτε αυτά που λέτε». Η δική μας πρόταση, προεκλογικά και παραμένει, ήταν μέσα από την ανάπτυξη, αλλά με ένα διαφορετικό πρότυπο ανάπτυξης, μέσα από τις μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές. Να επενδύσουμε στην ανταγωνιστικότητά μας, μέσα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με νέα χρηματοδοτικά εργαλεία, ως αναγκαίο συμπλήρωμα της δημοσιονομικής εξυγίανσης, που βεβαίως πρέπει να γίνει και να συνεχιστεί. Το πρόβλημα είναι βαθιά διαρθρωτικό και οι οριζόντιες περικοπές σβήνουν για λίγο τη φωτιά, αλλά δεν αποτρέπουν την πυρκαγιά.
Και όταν ήρθαν μετά από κάποιους μήνες και μας είπαν, «ξέρετε, έχετε πρόβλημα διαρθρωτικό, και Δημόσιας Διοίκησης, και λειτουργίας των θεσμών», τους είπα, «καλωσορίσατε στην Ελλάδα, αυτά σας έλεγα». Αλλά για να γίνουν αυτές οι αλλαγές, χρειάζεται χρόνος. Θυμίζω ότι δύο χρόνια ήμασταν μόνο στην Κυβέρνηση και δεν μας δόθηκε ο απαραίτητος χρόνος, λόγω των αγορών και των θεσμικών προβλημάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αντιμετωπίσαμε την «τέλεια» καταιγίδα. Το συνδυασμό της αποκάλυψης της τραγικής δημοσιονομικής κατάστασης, με την εκτεταμένη ύφεση που μας άφησαν οι προηγούμενοι, την παντελή έλλειψη εθνικής αξιοπιστίας και, βέβαια, την αδυναμία της συντηρητικής Ευρώπης. Αλλά εγώ ήμουν υποχρεωμένος μέσα σε αυτές τις συνθήκες να πάρω αποφάσεις, όπως όλοι μας. Να κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου, για να αποφύγει η χώρα το χειρότερο, το πιο απευκταίο σενάριο, μια χρεοκοπία.
Και αυτό αποφύγαμε με ό,τι μέσα είχαμε. Πράγματι, με φανερούς πόρους, έως ότου μπορούσαμε να μαζέψουμε και αφανείς πόρους, από την Ελβετία, από τη φοροδιαφυγή, από τη διαφθορά, από τη σπατάλη, δίνοντας μια σκληρή μάχη για να δημιουργηθεί εκ του μηδενός ένα δίχτυ ασφαλείας, ένας μηχανισμός στήριξης που δεν υπήρχε πουθενά ως πρόβλεψη, όταν όλοι λέγανε, «λύστε τα προβλήματα μόνοι σας».
Αυτά, να μην τα ξεχνάμε, όπως να μην ξεχνάμε ότι ακόμα και το μνημόνιο, το ψήφισαν και άλλες πολιτικές δυνάμεις και υπήρξε και ρήγμα και μέσα στη Νέα Δημοκρατία. Αν δεν είχαμε κάνει αυτή τη σωτήρια εθνική επιλογή, δεν θα ήμασταν εδώ σήμερα, να μιλάμε για άλλες αναζητήσεις.
Θα κλαίγαμε με μαύρο δάκρυ για τα ερείπια μιας χρεοκοπημένης Ελλάδας. Μιας Ελλάδας εκτός ευρώ, με εκατομμύρια συσσίτια. Δεν θα είχαμε καν το περιθώριο να αναρωτηθούμε, τι κάναμε λάθος και χρεοκόπησε η Ελλάδα, η χώρα μας. Θα είχαμε την χλεύη της ιστορίας και δεν θα είχαμε αποφύγει αυτό που μας άφησε ως προδιαγεγραμμένο η Νέα Δημοκρατία.
Αυτό θέλαμε, σύντροφοι; Αυτό συμβιβάζεται με την εθνική μας πατριωτική συνείδηση; Ενώ έχουμε σήμερα το μεγαλύτερο πακέτο στήριξης που έχει υπάρξει ποτέ στην ιστορία της υφηλίου, καθώς και την άρση βαρών με το λεγόμενο «κούρεμα», τη ρύθμιση των χρεών μας; Γλιτώσαμε στο «τσακ».
Όχι, το μνημόνιο δεν έλυσε τα προβλήματά μας, αλλά αποφύγαμε τη χρεοκοπία. Βελτιώσαμε τις συμφωνίες. Παρά τις αδυναμίες του μνημονίου, τα πηγαίναμε καλά, έως ότου η συντηρητική Ευρώπη, με τις ιδεοληψίες της και παρά τη διάθεσή της να βοηθήσει, βύθισε και πάλι την Ευρώπη σε μια βαθιά κρίση.
Ειδικά με τις αποφάσεις της Deauville, τις οποίες δεν θα αναλύσω, μπορώ όμως να σας πω ότι, τότε, δημοσίως, στη συνάντηση της Σοσιαλιστικής Διεθνούς στο Παρίσι, τον Νοέμβριο του 2010, είχα αντιταχθεί, αλλά και προειδοποιήσει ότι, οι αποφάσεις αυτές, θα δημιουργήσουν μια γενικευμένη κρίση στην Ευρωζώνη. Δυστυχώς, αποδείχθηκα σωστός.
Ρωτάνε: αποτύχαμε, πετύχαμε; Απαντώ: πετύχαμε το μείζον. Αντέξαμε και κρατήσαμε την Ελλάδα όρθια και είναι σε μια πορεία ανόρθωσης, μετάβασης. Όλα τα άλλα διορθώνονται, αρκεί όμως και η Ευρώπη να αντέξει. Αρκεί επίσης να επικρατήσει ο πολιτικός διάλογος, με επίκεντρο πια, όχι τον λαϊκισμό, αλλά την πραγματικότητα. Αρκεί τα Μέσα Ενημέρωσης να μην επιδίδονται στην πλειοδοσία της δημιουργίας φόβου, πανικού, αλλά στην αντικειμενική ενημέρωση του πολίτη και στην προοπτική της χώρας.
Συντρόφισσες και σύντροφοι, ένα άλλο βασικό δίδαγμα, που νομίζω όλοι μας πρέπει να γνωρίζουμε και αντιλήφθηκα με τις πολλές συναντήσεις που είχα, είναι ότι το σύνολο της Ευρώπης βυθίζεται σε μια κρίση χωρίς προηγούμενο.
Όλοι μιλούν όλο και περισσότερο για ένα κίνδυνο παρόμοιας κρίσης με αυτήν της δεκαετίας του '30, ογδόντα χρόνια πριν. Αυτό είναι το μέτρο της πρόκλησης που έχουμε μπροστά μας - φαινόμενα, που πολλές γενιές Ελλήνων και Ευρωπαίων δεν είχαν ζήσει ποτέ.
Αν αυτό δεν το αντιληφθούμε, αν δεν αντιληφθούμε αυτό το περιβάλλον και τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας, θα έχουμε φανεί ανάξιοι της ιστορίας και θα είμαστε υπόλογοι στις μελλοντικές γενιές. Δεν είμαστε ούτε στο 1881, ούτε στο 2004, ούτε στο 2007, ούτε στο 2009. Τίποτα δεν είναι όπως το ξέραμε. Καλούμαστε, μέσα σε αυτές τις συνθήκες, να πάρουμε αποφάσεις.
Και αλλάζουν οι συσχετισμοί διεθνώς. Μεταφέρεται συστηματικά η οικονομική ισχύς προς χώρες της Ανατολής και χώρες - τις λεγόμενες «BRIC» - των αναδυόμενων οικονομιών. Και είναι για μας, τον αναπτυγμένο κόσμο, γιατί σε αυτόν συγκαταλεγόμαστε ως Ελλάδα, μια μεγάλη πρόκληση, να μείνουμε πίσω, ή να γίνουμε ξανά ανταγωνιστικοί.
Αυτά που λέω και πάλι σήμερα έχουν άμεση σχέση και με τη συζήτηση που κάνουμε ξανά για το ΠΑΣΟΚ. Καλούμαστε και πάλι να αποτελέσουμε πυλώνα σταθερότητας, αλλά και αλλαγής της χώρας μας, μπροστά σ' αυτή την παγκόσμια πρόκληση, αλλά και ενεργούς συμμετοχής και προσφοράς στην παγκόσμια πολιτική συζήτηση για τα θέματα αυτά, που μας αφορούν άμεσα.
Η δική μας πολιτική πρέπει να αναδείξει πρωτοπορίες ελληνικές, ενός νέου αναπτυξιακού παραδείγματος, και να εγγυηθεί, παρά τη βοήθεια που παίρνουμε από την Ένωση και από αλλού, ότι εμείς θα γίνουμε όλο και πιο αυτοδύναμοι, στηριζόμενοι στις δικές μας δυνάμεις.
Δυνάμεις που θα αναπτύσσουμε με επένδυση στον νέο, σε μια διαφορετική παιδεία. Πρωτοβουλία στην Περιφέρεια, πολιτικές για τους αδύναμους μέσα από την κρίση. Να προστατεύσουμε τον αδύναμο και τη μεσαία τάξη, μέσα από δημοκρατικές αλλαγές.
Τρεις είναι οι βασικές προτεραιότητες. Πρώτη, η εξάλειψη των ανισοτήτων, που πράγματι υπάρχουν, και η κατοχύρωση βασικών δικαιωμάτων, όπως το ελάχιστο εγγυημένο επίπεδο διαβίωσης. Να βοηθήσουμε ειδικές ομάδες, όπως είναι το άτομο με αναπηρία, η μονογονεϊκή οικογένεια, ο μετανάστης, ο άνεργος. Να σπάσουμε το ρατσισμό και την πολιτική του φόβου. Να προστατεύσουμε κάθε μειοψηφία και μειονότητα και να δώσουμε ιδιαίτερο βάρος στις γυναίκες και στα δικαιώματά τους, ιδιαίτερα μέσα σ' αυτή την κρίση.
Δεύτερη προτεραιότητα είναι να αλλάξει το αναπτυξιακό μας πρότυπο, ώστε να διέπεται από ποιότητα, διαφάνεια, απλότητα, σιγουριά, ελληνική ταυτότητα, πράσινες πολιτικές, για μια ανταγωνιστική οικονομία.
Και τρίτη προτεραιότητα, προϋπόθεση για την υλοποίηση των δύο προηγούμενων, είναι η αναζωογόνηση των δημοκρατικών μας θεσμών. Από τη Δικαιοσύνη μέχρι τη λειτουργία του κράτους, από τα Μέσα Ενημέρωσης μέχρι την εποπτεία των τραπεζών.
Αυτές είναι οι προϋποθέσεις για να σταθούμε στα πόδια μας, να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να μπορούμε να κινητοποιήσουμε τους πολίτες μας, μέσα σε ένα παγκόσμιο τοπίο που αλλάζει ραγδαία. Σε αυτό το τοπίο, η Ευρώπη έχει τεράστιες δυνατότητες, τις οποίες δεν αξιοποιεί.
Θυμάστε ότι, από την αρχή, είχα προτείνει τα ευρωομόλογα. Πολύ νωρίς, επίσης, είχα προτείνει, μαζί με άλλους σοσιαλιστές, το φόρο επί των χρηματιστηριακών συναλλαγών. Τότε, μας κοιτούσαν με περιέργεια, αντιμετωπίζοντας τις προτάσεις μας αυτές ως εξωφρενικές. Εμπιστεύτηκαν το λεγόμενο «μαγικό χέρι» της αγοράς, που όλα θα τα λύσει.
Είναι η συντηρητική Ευρώπη που έχει αποτύχει. Αντί να σταματήσει την κερδοσκοπία των αγορών, αντί να επιβάλει εποπτεία στους οίκους αξιολόγησης, που είδαμε με τη χθεσινή απόφαση την περαιτέρω κρίση που δημιούργησαν στην Ευρωζώνη, αντί να επιβάλει διαφάνεια για τα λεγόμενα «CDS», τα παράγωγα, αντί να ελέγξει τις offshore και τους φορολογικούς παραδείσους, που ουσιαστικά κλέβουν χρήματα από τους λαούς, αντί να ισχυροποιήσει έγκαιρα την πυροπροστασία από τις φωτιές των αγορών, η συντηρητική Ευρώπη, ως λύση, επέβαλε απλώς πρόγραμμα λιτότητας σε κάθε κράτος-μέλος.
Είπαμε να βάλουμε τάξη στα οικονομικά μας, στα του οίκου μας, αλλά χρειάζονται τουλάχιστον δύο ακόμα μεγάλες αλλαγές:
Πρώτον, η δημοκρατική εποπτεία και ο έλεγχος του χρηματοπιστωτικού συστήματος στην Ευρώπη και διεθνώς. Δεύτερον, η μεγαλόπνοη επένδυση σε μια νέα ανάπτυξη, πράσινη ανάπτυξη, με υποδομές, μια στρατηγική για μια ανταγωνιστική Ευρώπη. Όλα αυτά, τα έχω καταθέσει και έχω μιλήσει από το 2009.
Δυστυχώς, η συντηρητική Ευρώπη καλλιέργησε τον λαϊκισμό και το φόβο. Κατηγόρησε λαούς, αντί να αντιμετωπίσει ασθένειες. Και τώρα που χρειάζεται να ενωθούμε περισσότερο, να εμπιστευτούμε ο ένας τον άλλον, να ξεφύγουμε από τους εύκολους ρατσισμούς, τώρα δυσκολεύονται.
Και πολύ σωστά ο Jurgen Habermas, που στήριξε και την πρότασή μου για δημοψήφισμα, μιλάει για τη μετά-δημοκρατία, που αποξενώνει τους Ευρωπαίους πολίτες από το πολιτικό εγχείρημα που λέγεται «Ευρωπαϊκή Ένωση». Και εδώ, η ελληνική φωνή είναι παρούσα και πρέπει να συνεχίσει να είναι και να είμαστε παρόντες.
Αλλά ξαναγυρνώ σε μια φράση της ιδρυτικής μας διακήρυξης για την κακοδαιμονία του δικού μας προβλήματος. Γιατί ναι, υπάρχουν συστημικά προβλήματα στην Ευρώπη, αλλά εμείς έχουμε καθήκον και χρέος να αλλάξουμε τα δικά μας.
Η 3η του Σεπτέμβρη λέει: «η ρίζα της συμφοράς βρίσκεται στην εξάρτηση της πατρίδας μας». Όμως, τότε ήταν πιο ορατή αυτή η εξάρτηση. Ο ξένος, ο προστάτης, η δικτατορία. Τότε, η εξάρτηση ερχόταν από το εξωτερικό. Σήμερα, διατείνομαι, παρά τα όσα λέγονται από διάφορες αντιπολιτευτικές φωνές, ότι η εξάρτηση έρχεται από το εσωτερικό μας.
Ούτε από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ούτε από Τρόικες. Είναι το ίδιο το πελατειακό σύστημα. Είναι η έλλειψη θεσμών και δημοκρατικών ελέγχων. Είναι η έλλειψη κανόνων και διαφάνειας. Αρνητικά φαινόμενα, που επί δύο χρόνια αντιπαλεύουμε, τα οποία δημιούργησαν παρασιτικές και τελικά εξαρτημένες οικονομικές και πολιτικές σχέσεις, αλλά και συνειδήσεις.
Το πρόβλημά μας είναι πρόβλημα πολιτικό. Πραγματικής Δημοκρατίας, σοβαρών θεσμών. Ενός κράτους ευνομίας και λειτουργικότητας. Και ένα δίδαγμα για μένα ήταν πως, όσο και καλοί να είναι οι Υπουργοί ή όσο και να τους αλλάζουμε αν δεν είναι καλοί, εάν δεν φτιάξουμε θεσμούς και Δημόσια Διοίκηση, η κακοδαιμονία και η εξάρτησή μας θα συνεχιστούν.
Ένας από τους λόγους για τους οποίους ζήτησα να υπάρξει η λεγόμενη «task force» - βέβαια, η βούληση είναι που χρειάζεται πρώτα απ' όλα, αλλά μετά χρειάζεται και η τεχνογνωσία - ήταν ότι αποτελούσε μια χρυσή ευκαιρία για να αξιοποιήσουμε τις καλύτερες πρακτικές στη Διοίκηση, με την αλληλεγγύη των εταίρων μας, από τα νοσοκομεία μέχρι τα σχολεία.
Επιστρέφοντας στα της συμμετοχής μας στην Ευρώπη - στην ΕΟΚ παλαιότερα και, σήμερα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση - κερδίσαμε πολλά σε οικονομικό επίπεδο. Το ερώτημα είναι: πώς αξιοποιήθηκαν τα χρήματα αυτά; Διότι οι μεγάλοι και παραδοσιακοί τομείς της βιομηχανίας μας, τις τελευταίες δεκαετίες, έσβησαν.
Οι γεωργοί μας έγιναν πλουσιότεροι, αλλά η γεωργία μας φτωχότερη και μη ανταγωνιστική. Δημιουργήσαμε αρκετές υποδομές, αλλά πόσο βοήθησαν στην ανταγωνιστικότητα ή την κοινωνική συνοχή; Προγράμματα του Κοινωνικού Ταμείου, που στήριξαν ίσως πολλούς διαμεσολαβητές, αλλά όχι την επαγγελματική κατάρτιση. Η Ελλάδα έγινε εξαρτημένη από το ευρωπαϊκό χρήμα και αντί να το αξιοποιήσει, ώστε να γίνει η ίδια πιο ανταγωνιστική και σύγχρονη, βοήθησε ειδικότερα συμφέροντα.
Σε αντίθεση με άλλες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, που περάσανε από μια διαδικασία γκλάσνοστ και περεστρόικας, δηλαδή την ανασυγκρότηση της ίδιας της δομής του κράτους τους, εμείς αφήσαμε το πελατειακό κράτος να διογκώνεται. Και αυτό επηρέασε τις τελευταίες δεκαετίες καθοριστικά και το Κίνημά μας, που αποκόπηκε πολλές φορές από τις ζωντανές δυνάμεις της κοινωνίας.
Το κράτος ήταν πια η μόνη πρωτοβουλία - εκεί περίμεναν πολλοί τη δικαίωση, εκεί προσανατολίζονταν ακόμα και οι εσωτερικές μας διαδικασίες. Μια συντηρητική πρακτική, που όμως έχει αφομοιώσει, θα έλεγα, σχεδόν όλα τα κόμματα - αν και εγώ πιστεύω ότι εμείς είμαστε εκείνοι που ακόμα αντέχουμε - κάνοντας το πολιτικό μας σύστημα ακόμα ένα κρατικίστικο πολιτικό σύστημα.
Αυτός είναι, θεωρώ, και ο βασικός λόγος που, αντί να μετατρέψουμε το νέο μας πλούτο, είτε των κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είτε της αναπτυξιακής μας τροχιάς, είτε των φθηνών δανείων όταν μπήκαμε στο ευρώ, σε επένδυση για μια ανταγωνιστική οικονομία, τα χρήματα αυτά σκέπασαν και τάισαν παλιές μας αδυναμίες. Και έτσι, προ διετίας, βρεθήκαμε να μην μπορούμε να σταθούμε στα πόδια μας, γιατί κόπηκε αυτός ο ομφάλιος λώρος. Γι' αυτό, χρειάζεται να κάνουμε μεγάλες αλλαγές. Και ας δούμε ποια ήταν η αποτίμηση της προσπάθειάς μας.
Φίλες και φίλοι, θα κάνουμε τον απολογισμό μας, δεν είναι σήμερα η μέρα. Θα έδινα ένα τίτλο στην τελευταία διετία. Θα μπορούσε να ήταν: «καταφέραμε πολλά στα μεγάλα, αλλά δεν τα πήγαμε τόσο καλά στα μικρά και καθημερινά».
Κάναμε το αδιανόητο, αποφύγαμε μέχρι σήμερα τη χρεοκοπία της Ελλάδας. Δεν τα καταφέραμε στα καθημερινά, να δει δηλαδή ο πολίτης την αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας του κράτους απέναντί του. Αλλά και αυτή η διαπίστωση συνάδει με την ανάλυση για την εξάρτησή μας από ένα παρασιτικό πελατειακό σύστημα.
Το ΠΑΣΟΚ, στη διαδρομή του, έχει καταφέρει μεγάλα επιτεύγματα: οι διαπραγματεύσεις μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η ένταξή μας στην ΟΝΕ, τα μεγάλα έργα, οι Ολυμπιακοί Αγώνες, οι πετυχημένες μας Προεδρίες στην Ένωση, η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Γιατί αυτά και όχι τα μικρότερα; Γιατί για όλα τα παραπάνω, κινηθήκαμε έξω από το σύστημα. Κινητοποιήσαμε δυνάμεις του Ελληνισμού, έξω από τις πελατειακές λογικές και δομές. Και όταν το κάναμε, κερδίσαμε. Όπως και στα ΚΕΠ, όπως και στα ΚΑΠΗ, όπως και στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση.
Και η ιδρυτική μας διακήρυξη έλεγε, ότι ο λαός έχει πικρή πείρα από τους κομματικούς σχηματισμούς του παρελθόντος, που στηρίζονται στη φεουδαρχική σχέση ανάμεσα σε ηγέτες και βουλευτές, βουλευτές και κομματάρχες, κομματάρχες και ψηφοφόρους, από κομματικούς μηχανισμούς που είχαν αντικαταστήσει τις αρχές, το πρόγραμμα, τις δημοκρατικές διαδικασίες, με το ρουσφέτι και το παρασκήνιο.
Εμείς συγκρουστήκαμε και συγκρουόμαστε. Αλλά το δίδαγμά μου είναι ότι, ή θα συγκρουστούμε σκληρά με τις αντιλήψεις αυτές - και δεν εννοώ απλά το ρουσφέτι στο Δημόσιο, που έχει καταπολεμηθεί σε μεγάλο βαθμό, αλλά εννοώ με τα ισχυρά παρασιτικά συμφέροντα του τόπου - ή θα συγκρουστούμε με αυτές τις λογικές, ή θα υποκύψουμε σε αυτές τις λογικές. Δεν υπάρχει μέσος δρόμος.
Γι' αυτό κι εγώ βγήκα και θα βγαίνω δημοσίως να καταγγέλλω παρόμοιες πρακτικές. Δεν έχω καμία προσωπική βεντέτα με κανέναν. Έχω, όμως, σκληρή σύγκρουση με πρακτικές και αντιλήψεις που μας κρατάνε πίσω.
Αγαπητοί σύντροφοι, ο εκβιασμός της πολιτικής ζωής από παράγοντες των Μέσων Ενημέρωσης είναι ένα γεγονός. Εγώ θέλω καθαρές σχέσεις, αλλά εδώ έχουμε εκβιασμούς και έχουμε εκθρέψει αυτούς τους εκβιασμούς για δουλειές, για δάνεια, για πολλά άλλα. Αυτή είναι μόνο μια πτυχή που διατρέχει το πολιτικό, οικονομικό και «μιντιακό» σύστημα. Και δεν είναι ένα απομονωμένο γεγονός. Είναι μια ολόκληρη κουλτούρα στη χώρα μας, η οποία θα αποτελειώσει την Ελλάδα, εάν δεν αλλάξει. Όπως κι ένα μέρος του τραπεζικού συστήματος, που θεωρεί ότι μπορεί να ανεβάζει ή να κατεβάζει κυβερνήσεις, για να μην αλλάξει το ίδιο.
Αυτή η μάχη, είναι μια μάχη που πρέπει να κερδηθεί για την Ελλάδα. Και είναι η μάχη, που πρέπει να δώσει το ΠΑΣΟΚ. Και είναι η μάχη, που πρέπει να δώσει η όποια ηγεσία εκλεγεί στο ΠΑΣΟΚ.
Στα δύο αυτά χρόνια, δεν τα αλλάξαμε όλα αρκετά, αλλά ασχοληθήκαμε με όλα. Δεν αφήσαμε καμία νοσηρή κατάσταση του παρελθόντος, που δεν αγγίξαμε. Αλλά η μάχη συνεχίζεται και πρέπει να ενταθεί.
Μην ξεχνάμε πάλι ότι μιλάμε μόνο για δύο χρόνια, μέσα στα οποία κληθήκαμε να αλλάξουμε παθογένειες δεκαετιών. Μαζέψαμε τη σπατάλη με γοργό ρυθμό. Τα καταφέραμε καλά στη νομοθέτηση ιστορικών αλλαγών, σε χρόνο «μηδέν». Δεν τα καταφέραμε καλά στη διασφάλιση της λειτουργικότητας και της εφαρμογής των αλλαγών μας, στις μετατάξεις στη Δημόσια Διοίκηση - την επανάσταση, την οποία επαγγελλόμαστε.
Όμως, κάναμε βήματα. Εισάγαμε επιτέλους την ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Ήταν στο προεκλογικό μας πρόγραμμα, αλλά καθυστερήσαμε στη γενίκευσή της. Αποτέλεσμα: κάναμε εξοικονόμηση, αλλά χάνονται ακόμα πολλά χρήματα. Νομοθετήσαμε την απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων - και αυτό ήταν στο προεκλογικό μας πρόγραμμα.
Δεν τόλμησε καμία άλλη κυβέρνηση να το κάνει, αλλά χάσαμε εντυπώσεις στις λεπτομέρειες της απελευθέρωσης. Και υπήρξαν και πολύ ισχυρές συντεχνίες, που αντιδρούσαν και δεν επέτρεψαν να εφαρμοστούν, αλλά πρέπει να εφαρμοστούν αυτές οι αλλαγές. Το πρώτο βήμα, όμως, έγινε. Υπενθυμίζω: δεν έχει γίνει ποτέ στο παρελθόν αυτό και από κανέναν.
Φέραμε τον «Καλλικράτη». Δεν επιλύσαμε όλα τα προβλήματα που παρουσιάζονται στην εφαρμογή του, αλλά δεν πρέπει να απαξιωθεί αυτή η μεγάλη επανάσταση στα μάτια των πολιτών. Επίσης, παρά τις περικοπές στο ασφαλιστικό σύστημα, παραδίδουμε ένα βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα για τη νέα γενιά. Ποιος άλλος το πέτυχε αυτό;
Νομοθετήσαμε το τέλος της ατιμωρησίας στη μεγάλη φοροδιαφυγή. Φέραμε το «πόθεν έσχες», την κατάργηση του τραπεζικού απορρήτου. Ξεκινήσαμε να ελέγχουμε την εκροή αφορολόγητων κεφαλαίων στο εξωτερικό. Άρχισαν να μπαίνουν χειροπέδες σε επαγγελματίες μεγαλοφοροφυγάδες. Πράγματα, που ποτέ κανείς δεν τόλμησε στο παρελθόν.
Αλλά ούτε κι αυτό αρκεί, για να διασφαλίσει την ομαλή λειτουργία του φορολογικού συστήματος. Γι' αυτό, πρέπει να προχωρήσουμε, όπως με το θέμα της Ελβετίας, των τραπεζών και της διαφάνειας παντού.
Θέλω να συγκρατήσετε έξι σημεία για την επόμενη περίοδο. Πρώτα απ' όλα, κανονικά, έπρεπε να είχαμε τελειώσει ως χώρα από τον Μάιο του 2010. Κανονικά, η Ελλάδα θα έπρεπε να έχει χρεοκοπήσει ολοκληρωτικά στις 19 Μαΐου του 2010. Δεν έζησε τη χρεοκοπία, και εύχομαι να μην τη ζήσουμε ποτέ.
Κάθε μέρα που περνάει και έχουμε φύγει από τη χρεοκοπία, είναι ένα κατόρθωμα όλων μας. Ένα θρίλερ, που καθημερινά διαχειριζόμασταν τα δύο αυτά χρόνια, και σήμερα το διαχειρίζεται η Κυβέρνηση του Λουκά Παπαδήμου, την οποία στηρίζουμε. Αυτό, κανείς μας δεν δικαιούται να το προσπερνάει, ή να παριστάνει ότι το αγνοεί. Αυτή είναι η πραγματικότητα και κανένας, κατ' επάγγελμα ή όψιμος αντιμνημονιακός, δεν μπορεί να την αγνοήσει.
Δεύτερον, η μάχη επιβίωσης συνεχίζεται. Ό,τι και να προτείνουν διάφοροι σήμερα, τα έχουμε πει πρώτοι εμείς. Όλα τα είχαμε προγραμματίσει και σκεφτεί, από το νοικοκύρεμα και την επανεκκίνηση της οικονομίας, μέχρι το νέο αναπτυξιακό μοντέλο και τις δομικές αλλαγές για ένα νέο κράτος. Μόνο ένα πράγμα δεν είχαμε διανοηθεί, ότι θα δίναμε μάχη για την επιβίωση της χώρας απέναντι στις διεθνείς αγορές. Και αυτή η μάχη συνεχίζεται.
Όποιος πιστεύει ότι μπορεί να κάνει καλύτερη διαπραγμάτευση από αυτήν που κάναμε καθημερινά, εγώ δηλαδή και το σύνολο των κορυφαίων στελεχών μας, απλά κοροϊδεύει τον κόσμο. Η πολιτική μας, οι βασικές μας πολιτικές επιλογές, ήταν και είναι ο μόνος τρόπος για να αποφύγουμε τη χρεοκοπία και να σταθούμε κάποια στιγμή στα πόδια μας.
Γι' αυτό και όσοι αναθεμάτιζαν αυτή την πολιτική, τώρα την υπογράφουν. Ακόμα κι αν ντρέπονται να το πουν, είναι αδιανόητο την ώρα που άλλες πολιτικές δυνάμεις σύρονται σήμερα, εκ των πραγμάτων, στη στήριξη όσων κατήγγελλαν συστηματικά χθες, να είμαστε εμείς αυτοί που εμφανίζουμε μια εικόνα πολιτικού προβλήματος. Θεωρώ ότι είναι στάση λάθους και αυτό θα το πληρώσουμε, εάν εμείς δεν είμαστε περήφανοι για τις δύσκολες αποφάσεις που πήραμε.
Τρίτο σημείο. Όποιος και να κυβερνήσει, θα είναι υποχρεωμένος να κινηθεί μέσα στο πλαίσιο που εμείς χαράξαμε και εξασφαλίσαμε για τη χώρα, ιδιαίτερα στα δημοσιονομικά. Όποιος υπόσχεται οτιδήποτε άλλο, απλά κοροϊδεύει τον κόσμο.
Υπάρχουν διαφορές μεταξύ των κομμάτων; Βεβαίως υπάρχουν διαφορές. Εγώ θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Διαφορά στη διαχείριση, στη λογική της διαχείρισης της χώρας, που υπάρχει και σήμερα. Εμείς συγκρουόμαστε για να αλλάξουμε τη χώρα. Η Νέα Δημοκρατία φαίνεται αμετανόητη για τα όσα έκανε στο παρελθόν.
Παίρνω ένα απλό παράδειγμα: θεσπίσαμε τη «ΔΙΑΥΓΕΙΑ». Λίγοι κατανοούν τη σημασία αυτής της αλλαγής. Όλα στο φως, όλα στο Διαδίκτυο, κάθε ευρώ, κάθε πράξη. Αν αύριο έρθει η Νέα Δημοκρατία και καταργήσει τη «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» και διαχειριστεί αυτή τον πλούτο της χώρας, τις ιδιωτικοποιήσεις, τα νέα κοιτάσματα πετρελαίου, χωρίς διαφάνεια, δεν θα έχουμε νέα «Βατοπέδια»; Δεν θα έχουμε και πάλι απώλεια τεράστιων εσόδων για τον πολίτη;
Εμείς, με τη δική μας πολιτική, διαφάνειας και πάταξης της διαφθοράς, εγγυόμαστε ότι ο πλούτος του Ελληνικού λαού τουλάχιστον πηγαίνει εκεί όπου πρέπει, στον ίδιο τον πολίτη και στην ανάπτυξη.
Τέταρτο σημείο. Με οριζόντια και δύσκολα μέτρα κρατηθήκαμε στη ζωή, αλλά είναι οι δομικές αλλαγές αυτές που θα μας επιτρέψουν να ζούμε καλύτερα. Με οριζόντια μέτρα, τα οποία απεχθανόμαστε όλοι, γιατί είναι άδικα, κρατηθήκαμε στη ζωή, επαναλαμβάνω.
Παραμείναμε ζωντανοί στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Κερδίσαμε χρόνο για δομικές αλλαγές, αλλά ως εδώ. Με τις δομικές αλλαγές, θα ζήσουμε καλύτερα, δικαιότερα. Θα απαλλαγούμε από την εξάρτηση. Θα αποκαταστήσουμε αδικίες. Και αυτό είναι που αποτελεί και αξία και παράδοση στο ΠΑΣΟΚ.
Πέμπτο σημείο. Εφαρμογή είναι η λέξη-κλειδί. Το ζήτημα δεν είναι πλέον μόνο ποια πολιτική, αλλά και πώς εφαρμόζεται. Μάθημα που αφορά ακόμα και στο πολιτικό προσωπικό, που επιλέγουμε να φέρει τις αλλαγές. Ταχύτητα, αποφασιστικότητα, αξιοκρατία, ηλεκτρονική εποχή, παντού δικαιοσύνη, υγιής ανάπτυξη, είναι οι λέξεις-κλειδιά.
Η επιβίωση και η αλλαγή χρειάζονται την ίδια αποφασιστικότητα αυτών των δυνάμεων. Αυτοί που μπορούν να εφαρμόσουν τέτοιες πολιτικές, πρέπει να παλέψουν, όχι μόνο για να διασώσουν τη χώρα από τη χρεοκοπία, αλλά και για να την αλλάξουν ουσιαστικά.
Και έκτο σημείο: τελείωσαν πλέον τα φθηνά και χωρίς παραγωγικό ή εθνικό αντίκρισμα δανεικά. Οφείλει η Ελλάδα να επενδύσει πια στην παραγωγή. Στην πράσινη, στην ποιοτική ανάπτυξη, αξιοποιώντας, κινητοποιώντας όλες τις δημιουργικές δυνάμεις. Όπως ανεύθυνα καταχρεώνεται ένα νοικοκυριό, έτσι ανεύθυνα καταχρεώθηκε τα προηγούμενα χρόνια η Ελλάδα.
Όπως κυνηγάνε οι τράπεζες ένα καταχρεωμένο νοικοκυριό και του κόβουν την πίστωση, έτσι κυνήγησαν οι διεθνείς αγορές την Ελλάδα. Η αυτονομία μας, η εθνική μας κυριαρχία, η αξιοπρέπειά μας θα κατακτηθεί και θα κατοχυρωθεί, όταν σταθούμε στις δικές μας και όχι σε «δάνειες» δυνάμεις.
Αγαπητοί σύντροφοι, το μνημόνιο δεν θα λύσει όλα τα προβλήματά μας. Μόνον εμείς οι ίδιοι θα τα λύσουμε. Και το ΠΑΣΟΚ παραμένει εκείνο το Κίνημα που μπορεί. Μπορεί να κινητοποιήσει, να ενοποιήσει, να σχεδιάσει, να εγγυηθεί, να διαπραγματευθεί, να διασφαλίσει αυτή τη δύσκολη πορεία, με συνέπεια και ευθύνη, με ελπίδα και αισιοδοξία.
Φίλες και φίλοι, πολλοί με παρεξηγούν. Θεωρούν την ευγένειά μου ως αδυναμία. Αλλά αγαπητοί σύντροφοι, έχω πάρει τις πιο δύσκολες αποφάσεις των τελευταίων δεκαετιών. Ναι, εγώ. Έχω συγκρουστεί ακόμα και με τη δική μου συνείδηση, αλλά χάριν της σωτηρίας του έθνους.
Έχω απωθήσει προσωπικές μου πιθανές φιλοδοξίες. Έχω διαπραγματευτεί εντός και εκτός Ελλάδας με τις πιο δύσκολες συνθήκες. Από την ένταξη της Κύπρου, μέχρι τη δημιουργία ενός μηχανισμού στήριξης της Ελλάδας.
Έχω συγκρουστεί με διάφορα συμφέροντα. Έχω ακούσει και εγώ, όπως και πολλοί άλλοι, και η οικογένειά μου, συνεχείς συκοφαντίες. Για τις άνανδρες και ανήθικες επιθέσεις στην οικογένειά μου, απαντώ με μια φράση του Ανδρέα: «εμένα θέλετε να χτυπήσετε; Εδώ είμαι. Χτυπήστε εμένα!».
Δεν ξέρω αν τη μάχη αυτή θα την κερδίσω, αλλά ξέρω ότι θα τη δώσω. Θα τη δώσω από οπουδήποτε, από οποιοδήποτε μετερίζι. Και πρέπει όλοι να τη δώσουμε, για να την κερδίσουμε.
Εγώ, φίλες και φίλοι, έκανα τις υπερβάσεις μου παντού. Δεν πιστεύω στους αλαλαγμούς, στις κορώνες, στους λαϊκισμούς. Γιατί ξέρω ότι όχι μόνο δεν ωφελούν, αλλά προκαλούν πολώσεις και ψευδαισθήσεις. Δημιουργούν, αντί να λύνουν προβλήματα. Αλλά θα κάνω πάντα την προσπάθεια να υπηρετήσω με τον καλύτερο τρόπο τις αξίες μου. Θα δώσω τις μάχες σε κάθε μετερίζι, εντός και εκτός Ελλάδας. Στο ελληνικό και στο παγκόσμιο προοδευτικό κίνημα.
Παράλληλα, για το καλό της Ελλάδας, επεδίωξα και επιδιώκω συναινέσεις, με την ελπίδα να μπορούμε όλοι να κάνουμε τις υπερβάσεις μας, να αλλάξουμε όλοι. Πράγματι, τα παραδοσιακά κόμματα να δώσουν ένα άλλο δείγμα γραφής, ένα παράδειγμα διαφορετικής κουλτούρας στην πολιτική ζωή αυτού του τόπου.
Δημοκρατικά, να δημιουργήσουμε νέες δυναμικές και συναινέσεις. Νέες συμμαχίες για τις μεγάλες αλλαγές. Γι΄ αυτό προχώρησα στην πρότασή μου για το δημοψήφισμα. Πίστεψα και πιστεύω βαθιά στη σοφία του Ελληνικού λαού, του κάθε λαού, αλλά ειδικά του Ελληνικού λαού. Και θα ήταν λυτρωτικό για τον Ελληνικό λαό να αποφασίσει ο ίδιος. Ούτε οι εταίροι μας, ούτε η Κυβέρνηση, ούτε η Βουλή, αλλά ο ίδιος.
Είναι περίεργο πώς η Αντιπολίτευση, όλη η Αντιπολίτευση, αριστερά και δεξιά, φοβήθηκε τον Ελληνικό λαό, την απόφασή του, και με διάφορα επιχειρήματα μιλούσαν για «τυχοδιωκτισμούς». Δηλαδή, η προσφυγή στο λαό είναι τυχοδιωκτισμός;
Φοβόντουσαν, όπως φοβήθηκε και η συντηρητική Ευρώπη. Αλλά σήμερα, αυτή η πρόταση έχει δημιουργήσει μια μεγάλη συζήτηση σε όλους τους κόλπους των κινημάτων και των διανοουμένων στην Ευρώπη, όπως και στο Κίνημα της Δημοκρατίας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μιλούν για τη δική μας πρόταση και λένε ότι, επιτέλους, ναι, υπάρχουν οι αγορές, αλλά πρώτα απ΄ όλα υπάρχουν οι λαοί. Και αυτό, νομίζω, φίλες και φίλοι, είναι επίσης μια κατάκτηση δική μας.
Έχουμε όμως μπροστά μας άμεσες προτεραιότητες, αλλά και μακροπρόθεσμες. Αυτή τη στιγμή, έχουμε μια Κυβέρνηση συνεργασίας, την οποία στηρίζω προσωπικά με κάθε δύναμη και η οποία οφείλει να φέρει σε πέρας το δύσκολο έργο της ολοκλήρωσης της διαγραφής χρέους, ώστε να γίνει το χρέος μας βιώσιμο. Και αυτό δεν είναι ένα τεχνικό διαδικαστικό θέμα, είναι μια πρόκληση ζωτικής σημασίας για το μέλλον μας.
Μιλάμε για τη διαγραφή δεκάδων δις ευρώ από το χρέος που βαρύνει όλους τους Έλληνες. Είναι μια κατάκτηση που την πετύχαμε με σκληρή, επίπονη, πολύμηνη διεκδίκηση και με τις θυσίες του Ελληνικού λαού. Κόντρα σε όσους θέλησαν να μηδενίσουν αυτά που πετύχαμε.
Ο Έλληνας θέλει να πετύχουμε. Και σύντροφοι, οι θυσίες των Ελλήνων πολιτών δεν πήγαν και δεν θα πάνε χαμένες, όπως ακριβώς είχαμε υποσχεθεί. Σταθήκαμε όρθιοι στις πιο δύσκολες στιγμές. Και η ιστορία θα γράψει ότι πετύχαμε τη μεγαλύτερη διαγραφή χρέους που έγινε ποτέ στον κόσμο. Και το κάναμε και το κάνουμε, μέσα σε πολύ δύσκολες και λεπτές συνθήκες, με τρόπο που να εγγυάται την ασφάλεια αυτής της μετάβασης. Δηλαδή, μια ρύθμιση που θα εγγυηθεί την επόμενη μέρα της χώρας μας στο ευρώ και την προοπτική, με βάσεις υγιείς για την οικονομία μας.
Δεν επιτρέπεται σε κανέναν, ακόμα περισσότερο σε κανέναν από εμάς, να το θέσουμε αυτό σε κίνδυνο. Πολύ περισσότερο που οι συνέπειες μιας αποτυχίας θα είναι καταστροφικές.
Σήμερα, κανένας μας δεν έχει δικαίωμα να τολμήσει να θέσει αυτό το κεκτημένο, τις θυσίες των Ελλήνων, την εθνική μας προσπάθεια, σε κίνδυνο. Παράλληλα, η Κυβέρνηση που στηρίζουμε, πρέπει να προχωρήσει τη συμφωνία και το νέο πρόγραμμα για τον δανεισμό της πατρίδας μας, έχοντας παράλληλα φέρει σε πέρας όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα μας, στις αποφάσεις της 27ης Οκτωβρίου.
Είναι τα 130 δις ευρώ, για να μην εξαρτιόμαστε από τις αγορές τα επόμενα χρόνια. Πρέπει να στηρίξουμε, παράλληλα, την αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος της χώρας. Και αν λάβουμε υπόψη μας και τα 110 δις ευρώ της πρώτης συμφωνίας, μιλάμε για ποσά που δεν έχουν καμία σχέση, ως μεγέθη, με οτιδήποτε άλλο έχει παρασχεθεί σε οποιαδήποτε χώρα στο παρελθόν.
Αυτοί είναι άμεσοι στόχοι. Αποτελούν, όμως, απαραίτητες προϋποθέσεις, για να κάνουμε περαιτέρω βήματα. Και είναι δική μας υποχρέωση, έχοντας μάλιστα την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, να στηρίξουμε την προσπάθεια αυτή μέχρι τέλους.
Πέρα από τους επόμενους μήνες και τις άμεσες υποχρεώσεις, όμως, για τις οποίες θεωρώ αυτονόητο ότι όλοι οι Υπουργοί του ΠΑΣΟΚ θα δώσουν σκληρή μάχη, υπάρχουν και όλα εκείνα που πρέπει να αλλάξουν, ώστε όχι μόνο να αποφύγουμε τη χρεοκοπία, αλλά και να δημιουργήσουμε μια δυνατή Ελλάδα.
Όπως σας είπα, εγώ θα κάνω το καθήκον μου. Το μόνο που με νοιάζει, είναι η τύχη της πατρίδας και να εξασφαλίσουμε ασφάλεια και σιγουριά για τον πολίτη στο μέλλον. Για τις γενιές που έρχονται, τις οποίες δεν πρέπει να προδώσουμε σήμερα.
Όμως, αυτό δεν αρκεί. Για τα παραπάνω, χρειάζεται ενότητα του Κινήματός μας. Και εγώ, αυτή την ενότητα υπηρετώ, με τις πράξεις μου. Δείχνοντας ότι έχουμε ένα Κίνημα με ισχυρή πολιτική βούληση γι΄ αυτές τις αλλαγές. Αποδεικνύοντας ότι είναι συλλογική η ευθύνη να αλλάξει ο τόπος. Και ότι μόνο αν αλλάξουμε όλοι - όχι ένας, όχι εύκολα εξιλαστήρια θύματα - θα αλλάξει και η Ελλάδα.
Έδωσα το παράδειγμα, γιατί πιστεύω ότι μπορούμε. Πιστεύω ότι το ΠΑΣΟΚ μπορεί. Καμία άλλη πολιτική δύναμη δεν εγγυάται αυτή την πορεία. Και για το λόγο αυτό, ο ρόλος μας είναι κρίσιμος και εθνικής σημασίας.
Είμαι βέβαιος ότι, ένα ΠΑΣΟΚ ενωμένο, προσηλωμένο στις μεταρρυθμίσεις, στις καινοτόμες ατζέντες των προηγούμενων ετών, θα αποτελέσει καταφύγιο για τους πολίτες, θα κινητοποιήσει ξανά προοδευτικές δυνάμεις, θα εμπνεύσει ξανά τη νέα γενιά, που σταδιακά θα διαπιστώνουν ότι δώσαμε και δίνουμε μεγάλο αγώνα, για να κρατήσουμε τη χώρα ζωντανή, αλλά και ότι όλες οι μεγάλες αλλαγές που υποστηρίξαμε, που πρέπει να γίνουν στη χώρα μας, μπορεί σήμερα να μοιάζουν βουνό, όμως, αποτελούν τον ένα και μοναδικό δρόμο για να ζήσουμε καλύτερα στο μέλλον. Για να εξασφαλίσουμε ότι τα παιδιά μας θα ζήσουν σε μια καλύτερη χώρα, με ίσα δικαιώματα, με ίσες ευκαιρίες, τόσο μεταξύ τους, όσο και σε σχέση με τα παιδιά της υπόλοιπης Ευρώπης.
Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να παρακάμπτουμε την αλήθεια, τη δυσκολία του εγχειρήματος, ότι ακόμα έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας, μέχρι να χτίσουμε αυτή την Ελλάδα. Πολλές είναι οι προκλήσεις, πολλά μας περιμένουν ακόμα. Οι τράπεζές μας θα περάσουν από τη φάση της κρατικοποίησης, μέχρι να ξανασταθούν στα δικά τους πόδια και να λειτουργήσουν ανταγωνιστικά πια.
Η ανεργία, όπως συμβαίνει με κάθε παρόμοια οικονομική κρίση, θα διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα για καιρό ακόμα, μέχρι να χτίσουμε εκείνες τις δομές στο κράτος και στην οικονομία μας, που θα φέρουν επενδύσεις βιώσιμες, ανάπτυξη βιώσιμη.
Στο δρόμο της αλλαγής του παραγωγικού μας μοντέλου, πολλοί συμπολίτες μας θα αναγκαστούν να αλλάξουν δουλειές, πράγμα όχι εύκολο. Ειδικά για εκείνους που είναι σε μια μέση ηλικία, είτε κοντά στη σύνταξη. Εδώ είναι όπου πρέπει να προχωρήσουμε γρήγορα αυτό που έχουμε ξεκινήσει. Μια στήριξη του ανέργου, ενεργή στήριξη του ανέργου, μια μαζική μετεκπαίδευση και επανακατάρτιση για τις νέες δουλειές που έρχονται μετά την κρίση.
Πολλοί νέοι μας θα σκεφθούν να φύγουν στο εξωτερικό, για να βρουν έναν τόπο που θα τους δίνει το δικαίωμα να ελπίζουν, ότι μπορούν με τις δικές τους δυνάμεις να δημιουργήσουν μια καλύτερη ζωή. Εμείς πρέπει να διασφαλίσουμε ότι μπορούν να ξαναγυρίσουν σύντομα και να προσφέρουν δημιουργικά στον τόπο. Και πολλά ακόμα, τα οποία τώρα φαίνονται δύσκολα και δυσμενή, που όμως μπορούμε να ελέγξουμε, αν είμαστε σοβαροί και αφοσιωμένοι στην προσπάθεια αλλαγής της χώρας μας.
Πέρα από τις δυσκολίες και τις προκλήσεις, όμως, έχω ξαναπεί ότι η κρίση είναι μια μεγάλη ευκαιρία. Ευκαιρία να χτίσουμε μια διαφορετική οικονομία, σε τομείς όπως στην ενέργεια, την πράσινη ανάπτυξη, την υψηλή ποιότητα στον τουρισμό, τα εξαγώγιμα αγροτικά μας προϊόντα. Να σπάσουν οι νέοι άνθρωποι τα καλούπια, να επενδύσουν με τις γνώσεις τους στην επαγγελματική και επιχειρηματική ενασχόληση, για να κάνουμε την Ελλάδα ανταγωνιστική, με τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα.
Αποτελεί λοιπόν η κρίση και μια ευκαιρία να αλλάξουμε το θεσμικό και κοινωνικό πλαίσιο που μας βαραίνει. Και κάναμε την αρχή. Ας μην φοβηθούμε την αλλαγή. Ας μην φοβηθούμε να αφαιρέσουμε γραφειοκρατικές δομές και άχρηστους θεσμούς, που δημιουργούν αναχώματα στην ανάπτυξη σήμερα.
Ας μην φοβηθούμε να απλοποιήσουμε τη Δημόσια Διοίκηση και τις διαδικασίες της, έχοντας αρχίσει με την ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Ας μην φοβηθούμε να συνεχίσουμε τη μάχη με τη φοροδιαφυγή, την αδιαφάνεια, με μικρά ή και μεγάλα συμφέροντα, που αρκούνται σε μια κρατικοδίαιτη ύπαρξη και σε μια μη δημιουργική και αναιμική οικονομία.
Ας μην φοβηθούμε να διευρύνουμε τη Δημοκρατία - βασικό στοιχείο, ώστε οι πολίτες να συμμετέχουν και να αισθανθούν ότι η πορεία αυτή τους ανήκει και έχουν πλέρια ενημέρωση στην εποχή του Διαδικτύου. Ας μην φοβηθούμε τα δημοψηφίσματα και τη συμμετοχή τους σε όλες τις αποφάσεις που τους αφορούν. Τότε, θα είναι πραγματικά υπεύθυνοι πολίτες.
Δεν κρατάμε πια μόνον εμείς τη γνώση, αλλά είναι οι πολίτες αυτοί που μπορούν πλέον να μπουν στο προσκήνιο. Για να μην φοβηθούμε το όποιο κατεστημένο, πρέπει να αλλάξει και να αλλάξει γοργά και χωρίς δισταγμό.
Τώρα, αυτά τα χρόνια που έρχονται, μπορεί η κρίση να μας ταρακουνάει. Όμως, μας δίνει τη δυνατότητα αναθεώρησης, να χαράξουμε μια νέα πορεία. Κάναμε ήδη αρκετά, ιστορικής σημασίας. Και θα ήταν εγκληματική επιλογή να εγκαταλείψουμε αυτή την πορεία.
Μιλάω για την προσπάθειά μας - θετικά και αρνητικά, κατακτήσεις, λάθη ή και παραλείψεις - γιατί αισθάνομαι ότι αυτό το έργο, παρά τις όποιες κριτικές, αποτελεί μια παρακαταθήκη για το μέλλον. Ένα μέλλον δύσκολο, που ίσως αποδειχθεί και σκληρό κάποιες φορές, αλλά έχουμε μεγάλα διακυβεύματα:
- Τη ρύθμιση και τον έλεγχο των αγορών,
- την εμβάθυνση της Δημοκρατίας,
- την αυτονομία της πολιτικής,
- τις τομές στο πολιτικό σύστημα,
- την πάταξη παρασιτικών συστημάτων,
- την αποκοπή των εξωθεσμικών κέντρων, που επιχειρούν να ελέγξουν την πολιτική,
- να βάλουμε - το αυτονόητο - τάξη στα του οίκου μας, με δημοσιονομική υπευθυνότητα.
Χρειαζόμαστε για όλα αυτά μια Ελλάδα ενωμένη. Και ένα ΠΑΣΟΚ, που ενωμένο θα ωθεί τα πράγματα μπροστά.
Και μιας και μιλάμε για διαδικασίες που θα αναδείξουν την ηγεσία, αυτά τα χαρακτηριστικά, πιστεύω, πρέπει να έχουν οι πολιτικές ηγεσίες.
Σήμερα, ως παράταξη, έχουμε να κάνουμε τις δικές μας επιλογές. Συζητήσαμε στα όργανα και συνομίλησα με πολλούς συντρόφους. Πέρα από την αποτίμηση όσων κάναμε, χρειάζεται να αναδείξουμε και να παλέψουμε για τις καινοτόμες ιδέες μας, να αντιμετωπίσουμε τα πραγματικά προβλήματα του κράτους, τη γραφειοκρατία, τη διαφθορά, για τα προβλήματα του Έλληνα πολίτη, που μαστίζεται από την ανεργία και την ανέχεια.
Να βρούμε το νήμα της διαβούλευσης, του διαλόγου, της συμμετοχής. Περισσότερη πράξη, περισσότερη ανθρωπιά, ακόμα και απέναντι σε εκείνους που καλούμε να αλλάξουν, να κάνουν την επανάστασή τους, γιατί μέσα από τη διαβούλευση, μπορούμε να τους κερδίσουμε και να είναι και αυτοί συμμέτοχοι σε αυτή την αλλαγή.
Ξεκινήσαμε το 2004 με μια μεγάλη αλλαγή στο ίδιο το Κίνημά μας. Αναδείξαμε την ηγεσία του Κινήματος, μέσα από την πλατειά συμμετοχή της κοινωνίας. Δεν θα αλλάξουμε αυτή την αλλαγή το 2012. Τώρα, χρειαζόμαστε ακόμα περισσότερη συμμετοχή, ακόμα μεγαλύτερη επαφή με τους πολίτες, χρειαζόμαστε ακόμα περισσότερο να χτίσουμε μια σχέση εμπιστοσύνης μαζί τους.
Μας έφταιξαν τόσα χρόνια οι πρακτικές, οι νοοτροπίες, η έλλειψη θεσμών και λειτουργιών, που θα δημιουργούσαν εμπιστοσύνη, αλληλεγγύη και ασφάλεια μεταξύ μας. Χρειαζόμαστε λοιπόν μεγαλύτερη συμμετοχή. Να είναι κατάκτηση προσωπική του καθενός, πολιτική του ιδιοκτησία, αν θέλετε, οι πολιτικές επιλογές. Ελεύθερες, όσο και επώδυνες, αλλά όχι επιβαλλόμενες και επιφανειακές.
Δεν μπορούμε να κάνουμε πίσω σε δημοκρατικές κατακτήσεις προηγούμενων χρόνων. Πρέπει να τις διευρύνουμε, να τις ενδυναμώσουμε. Αυτές τις θέσεις, τις έχω διατυπώσει. Η αρχή που διέπει τη δική μου στάση είναι ότι, δεν έχουμε το δικαίωμα να δούμε τις δικές μας διαδικασίες, αποκομμένες από τις κρισιμότατες αποφάσεις για την πατρίδα.
Έχω ξεκαθαρίσει ότι θα τηρηθούν οι προβλεπόμενες καταστατικές μας δεσμεύσεις. Έχω ξεκαθαρίσει, επίσης, ότι έχουμε χρέος να διασφαλίσουμε με όποιο κόστος την πορεία της χώρας, να συμβάλουμε με όλες μας τις δυνάμεις στην ολοκλήρωση όλων των προϋποθέσεων για το λεγόμενο «PSI», τη ρύθμιση του χρέους, και το νέο πρόγραμμα, μέχρι κεραίας. Πιστεύω βαθιά ότι αυτό είναι το καθήκον μας απέναντι στη χώρα, απέναντι στην ελληνική κοινωνία.
Με βάση αυτές μου τις θέσεις, αλλά και με βάση τις συζητήσεις που έχουμε κάνει και, αν θέλετε, με βάση και την προσπάθεια να συγκεράσουμε τις διαφορετικές απόψεις, αλλά και να σεβαστούμε τις βασικές μας αξίες και κανόνες, έχω καταλήξει στην ακόλουθη πρόταση, η οποία είχε χθες και την ευρεία αποδοχή του Πολιτικού Συμβουλίου.
Δίνουμε προτεραιότητα στις ανάγκες της χώρας και την κρίσιμη διαπραγμάτευση που είναι μπροστά μας, τις αμέσως επόμενες ημέρες και εβδομάδες. Χρειαζόμαστε το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα να μην παρεμβληθεί οποιοδήποτε εμπόδιο στη διαδικασία αυτή, που πρέπει να ολοκληρώσει η Κυβέρνηση με επιτυχία.
Προχωρούμε στην εκλογή της ηγεσίας του Κινήματός μας, πριν από τις εθνικές εκλογές. Ξεκινώντας όμως τη διαδικασία, αφού έχουν καλυφθεί οι βασικές υποχρεώσεις για το «PSI» και τη δανειακή σύμβαση.
Με εκτίμηση για το χρόνο των εκλογών στο τέλος Απριλίου, η διαδικασία της εκλογής μπορεί να οργανωθεί για το Μάρτιο. Το Πολιτικό Συμβούλιο εξουσιοδοτείται - αυτό προτείνω - για τον προσδιορισμό του ακριβούς χρονοδιαγράμματος.
Αποφασίζουμε τη διεξαγωγή Προγραμματικής Συνδιάσκεψης, πριν από τη διαδικασία εκλογής Προέδρου. Και ανοίγουμε άμεσα, από τώρα, από αύριο, το διάλογο στις Οργανώσεις μας γι΄ αυτό, καθώς και για την εκλογική μας προετοιμασία για τις εθνικές εκλογές.
Το Εθνικό Συμβούλιο αποφασίζει τη διεξαγωγή του τακτικού μας Συνεδρίου, για τον Ιούνιο.
Θεωρώ ότι κάθε υποχώρηση από μια πρόταση που δεν τηρεί τους κανόνες, αλλά δεν κοιτάει και τις βασικές προτεραιότητες της χώρας, δεν θα είναι εθνικά επωφελής. Πρέπει λοιπόν να μείνουμε σε μια πρόταση, που πραγματικά σέβεται αυτές τις προτεραιότητες.
Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι, δεν προτίθεμαι να συναινέσω σε οποιαδήποτε άλλη πρόταση, που δεν συνάδει με τις ανάγκες της χώρας και με τις δημοκρατικές κατακτήσεις μας μέχρι σήμερα, όπως είναι και η εκλογή από τη βάση, από τους ίδιους τους πολίτες, τα μέλη του ΠΑΣΟΚ.
Γι΄ αυτά τα θέματα, βεβαίως, θέλω να μιλήσουν όλοι, να τοποθετηθούν όλοι, να πάρουν θέση και, παράλληλα, να αναλάβει ο καθένας από εμάς τις ευθύνες του απέναντι στη χώρα, τον Ελληνικό λαό, την παράταξη και το Κίνημα.
Δεν διανοούμαι, μετά από όσα κάναμε για τη σωτηρία της χώρας, με μεγάλο κόστος - είναι αλήθεια - και προσωπικό, να είμαστε εμείς αυτοί, που θα θέσουμε σε αμφισβήτηση ή ακόμα και σε κίνδυνο αυτό το μεγάλο έργο.
Και θα είδατε χθες, μέσα σε μία ημέρα, αυτή η «Παρασκευή και 13» για την Ευρώπη, πόσο μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο και να αλλάξει την τροχιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και τη δική μας.
Δεν διανοούμαι, λοιπόν, μπροστά από αυτές τις ανάγκες και το δημόσιο συμφέρον, να βάλουμε τις όποιες, θεμιτές φιλοδοξίες. Νομίζω ότι κανένας μας δεν το θέλει αυτό. Δεν μπορεί να υπερισχύσει αυτών των εθνικών συμφερόντων η οποιαδήποτε ιδιοτέλεια.
Δεν υπάρχει περίπτωση να εγκαταλείψουμε τη μάχη, «για ένα πουκάμισο αδειανό». Γιατί σύντροφοι, αν εγκαταλείψουμε αρχές και αξίες για τις οποιεσδήποτε καρέκλες, τότε το Κίνημα θα είναι ένα «πουκάμισο αδειανό». Κανείς δεν ενδιαφέρεται γι΄ αυτό, είμαι σίγουρος και, βεβαίως, θα έχει απόλυτο δίκιο. Και προσωπικά, δεν με ενδιαφέρει ένα τέτοιο κόμμα. Δεν πιστεύω να ενδιαφέρει κανέναν μας ένα κόμμα, που δεν προτάσσει το εθνικό και το δημόσιο συμφέρον.
Ξεκαθαρίζω, λοιπόν, και είμαι απολύτως σαφής.
Πήρα την απόφαση και την ευθύνη για τη σωτηρία της χώρας.
Πήρα την απόφαση και την ευθύνη να προχωρήσω σε οποιαδήποτε επιλογή, που θα διασφάλιζε τη σωτηρία της χώρας, όποιο και να ήταν το κόστος.
Πήρα την απόφαση και την ευθύνη, το καλοκαίρι, να γίνει επιτέλους πράξη η συναίνεση για τη σωτηρία της χώρας.
Πήρα την απόφαση και την ευθύνη για τη συγκρότηση μιας Κυβέρνησης εθνικής ευθύνης.
Πήρα την απόφαση και την ευθύνη να ανοίξω τη συζήτηση για την ηγεσία του Κινήματος.
Έβαλα μπροστά από τις λεγόμενες «προσωπικές» μου επιλογές, εκείνες που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της χώρας και του Κινήματος. Άρα, λοιπόν, θα συναινέσω μόνο σε ό,τι υπηρετεί αυτές τις προτεραιότητες, του έθνους και της ενότητας της δημοκρατικής μας παράταξης.
Ας αναλάβουμε όλοι μας, συλλογικά και ο καθένας ξεχωριστά, τις ευθύνες μας. Και είμαι σίγουρος ότι όλοι μας θα αναδείξουμε τον καλύτερό μας εαυτό.
Θα αποδείξουμε, για μια ακόμα φορά, απέναντι στις σειρήνες των Μέσων Ενημέρωσης, των διαφόρων παραγόντων και εκείνων που θέλουν ένα Κίνημα κατακερματισμένο, διασπασμένο, αδύναμο και χωρίς κατεύθυνση, ότι το ΠΑΣΟΚ είναι ένα κόμμα, που ξέρει να συνθέτει, να διαβουλεύεται, να συζητά, να είναι ενωμένο, να πηγαίνει τη χώρα μπροστά.
Οι μέρες που έρχονται μπορεί να είναι πολύ καλύτερες από αυτές που ζήσαμε. Και θα είναι ακόμα καλύτερες με τη δική μας συμβολή.
Κρύβουν, όμως, και πολλούς και μεγάλους κινδύνους. Θα τους αντιμετωπίσουμε αυτούς τους κινδύνους. Αλλά θα τους αντιμετωπίσουμε με ενότητα, με δύναμη και με θάρρος. Και, πρώτα απ' όλα, με ήθος και, ναι, με αυτογνωσία. Με αρχές και με αξίες.
Αυτή είναι η δική μου παρακαταθήκη.
Γι' αυτά βρίσκομαι εδώ.
Γι' αυτά θα συνεχίσω να δίνω μάχες.
Ευχαριστώ πολύ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου