Τα πρόσωπα και οι ρόλοι
Το δελτίο του Μέγκα είναι ένα παιχνίδι χαρακτήρων, ένα προϊόν της τηλεοπτικής διαρκούς ροής με τους δημοσιογράφους να υιοθετούν διαφορετικούς, σαφώς διακριτούς, αλλά όχι κραυγαλέους ρόλους. Όσο και να ταυτίζεται ο ρόλος με τον χαρακτήρα των πρωταγωνιστών, η σκηνοθεσία είναι αυτή που έχει τον πρώτο λόγο στην αφήγηση της επικαιρότητας. Σύμφωνα με τη σκηνοθεσία αυτή, ο Γιάννης Πρετεντέρης ενσαρκώνει τον αγανακτισμένο με την πολιτική της κυβέρνησης και «τη λάθος συνταγή της τρόικας» που οδηγούν, όπως υποστηρίζει, από κοινού τη χώρα με μαθηματική ακρίβεια στην καταστροϕή. Στον αντίποδα, ο Μανώλης Καψής έχει αναλάβει την στήριξη της κυβερνητικής πολιτικής, τον πιο άχαρο ομολογουμένως ρόλο, ενώ ο Παύλος Τσίμας εκϕράζει την αριστερή ευαισθησία του δελτίου.
Μετά την ολιγόλεπτη εισαγωγή της κεντρικής παρουσιάστριας στην ειδησεογραφική ατζέντα της ημέρας, ακολουθούν τα ρεπορτάζ και οι τοποθετήσεις των τριών βασικών σχολιαστών. Ενδεικτικός του τρόπου με τον οποίο συνήθως αυτοί τοποθετούνται βάσει των ρόλων τους είναι ο διάλογος από τη συνέντευξη του υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γιώργου Παπακωνσταντίνου στο δελτίο στις 12/9/2011. Ο Πρετεντέρης υποστηρίζει ότι οι δαπάνες έχουν αυξηθεί κατά 2,5 δισ. και συμπληρώνει ότι «είναι ακριβώς τα λεϕτά που ψάχνουν να βρουν τώρα με το χαράτσι. Δηλαδή το χαράτσι είναι ακριβώς η υπέρβαση των δημοσίων δαπανών που έχει γίνει από την αρχή του χρόνου. [...] Τους ξέϕυγαν οι δαπάνες 2,5 δισ. πάνω και τώρα τα πληρώνουμε από την τσέπη μας».
Ύστερα από μια σύντομη παρέμβαση για τον Σαμαρά και την επαναδιαπραγμάτευση, της «φωνής της Συγγρού», όπως ευφημιστικά αποκαλούν τη διαπιστευμένη συντάκτρια του Μέγκα στη Νέα Δημοκρατία Μαρία Σπυράκη, παρεμβαίνει ο Καψής υποστηρίζοντας ότι οι δαπάνες ξέφυγαν λόγω της αύξησης της ανεργίας και ότι «το επίδομα της ανεργίας πρέπει να το δίνουμε», άποψη με την οποία συμϕωνεί και ο κοινωνικά ευαίσθητος Π. Τσίμας. Αυτό είναι το σχήμα που ακολουθείται τις περισσότερες φορές. Κάποιος «τα ρίχνει» και κάποιος άλλος «τα μαζεύει».
Δυστυχώς, δεν είναι μόνο το πολιτικό σύστημα που στερείται υπευθυνότητας, αλλά και το επικοινωνιακό. Κρίση, ξε-κρίση, η δουλειά του δημοσιογράφου είναι να καλύπτει όλες τις πλευρές ενός ζητήματος με τρόπο αμερόληπτο. Δεν είναι δουλειά κανενός δελτίου να παίρνει θέση υπέρ ή κατά του μνημονίου, να κάνει υποδείξεις στην κυβέρνηση ή να αβαντάρει την αντιπολίτευση. Το πρόβλημα είναι ότι όλοι θέλουν να πουν την άποψή τους και θεωρούν ότι μπορούν να μεταφέρουν ως έγκυρη πληροφορία στους τηλεθεατές την αίσθηση που έχουν για τα πράγματα.
Όποιος παρακολουθεί το συγκεκριμένο δελτίο γνωρίζει ότι κινείται σε μια σαφώς αντι-μνημονιακή γραμμή. Εξαίρεση αποτελούν ίσως οι πρώτες μέρες από την ανάληψη του χαρτοφυλακίου του υπουργείου Οικονομικών από τον Ευάγγελο Βενιζέλο, όταν το Μέγκα εμφανίστηκε υπέρ του μνημονίου μάλλον από σπόντα – μέσω της στήριξης στο πρόσωπο του νέου τότε ακόμα υπουργού. Ο Βενιζέλος –όχι για πολύ– υπήρξε για το Μέγκα ένα είδος Μεσσία, ο κοινωνικά ευαίσθητος υπουργός που σε αντίθεση προφανώς με τον ανάλγητο προκάτοχό του είχε στο μυαλό του τον άνεργο, τον συνταξιούχο και όποιον άλλον πλήττεται από την κρίση. Ο Βενιζέλος, παρά τις πιέσεις της τρόικας για το αντίθετο, θα έδινε την μάχη για μια δίκαιη λιτότητα, για μια λιτότητα με ανθρώπινο πρόσωπο.
Όταν λ.χ. στο δελτίο της 23ης/6/2011 συζητήθηκε το μέτρο της αύξησης του ΦΠΑ στην εστίαση στο 23%, μέτρο που ο ίδιος ο κ. Βενιζέλος χαρακτήρισε άδικο και παράλογο, το «διά ταύτα» της Τρέμη ήταν ότι ο υπουργός δεν συμφωνεί, αλλά τι να κάνει που το μέτρο είναι αναγκαίο. Τι πιο φυσιολογικό εξάλλου από το να χαρακτηρίζει ο υπουργός ένα μέτρο παράλογο και να μην αναρωτιέται κανείς γιατί το δέχτηκε;
Η σκηνοθεσία του σόου της ελληνικής κατάρρευσης είναι υποχρεωτικό να δομηθεί σαν δράμα – κάποιες φορές και σαν μελόδραμα. Κυρίαρχο είναι συνεπώς το στοιχείο της δραματοποίησης και της υπερβολής. Οι δημοσιογράφοι του δελτίου, π.χ., «έσκιζαν τα ιμάτιά τους» με τις δηλώσεις του κλιμακίου της τρόικας περί αποκρατικοποιήσεων, στο κεντρικό δελτίο της 11ης/02/2011.
Τις χαρακτήρισαν «απαράδεκτες», «στα όρια του προκλητικού» και «ωμή παρέμβαση στα εσωτερικά της χώρας» από έναν «ξενόφερτο μουσαφίρη» με «ύφος ανθυπάτου». Εν εξάλλω η παρουσιάστρια και οι σχολιαστές υποστήριζαν ότι «δεν του πέφτει κανένας λόγος του κ. Τόμσεν» για το τι θα κάνουμε και τι όχι και ότι καλά θα έκανε να κρατήσει τις υποδείξεις του για τη χώρα του, τη Δανία. Κανείς δεν ασχολήθηκε με την ουσία των δηλώσεών του. Παρ’ όλα αυτά, εφτά μήνες αργότερα, στις 12/9/2011, οι ίδιοι σχολιαστές εγκαλούσαν τον καλεσμένο του δελτίου Γ. Παπακωνσταντίνου γιατί δεν έχει γίνει ούτε μια αποκρατικοποίηση τα δύο χρόνια που κυβερνά το ΠΑΣΟΚ. Σωστά τον εγκαλούσαν, αλλά αυτή είναι η «αξιοπιστία και η εγκυρότητα» που υπόσχεται το δελτίο; Τον Φεβρουάριο ο Πρετεντέρης να υποστηρίζει «ότι θα πουλήσουν και τα τασάκια» και τον Σεπτέμβριο να ωρύεται γιατί έχουν μείνει πίσω οι αποκρατικοποιήσεις;
Κάπως έτσι έγινε και με τον διάλογο για την μείωση του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα και την κατάργηση της συλλογικής σύμβασης, θέμα που είχε τεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την τρόικα. Τι έμεινε από αυτές τις συζητήσεις (4/10/2011, 7/10/2011 και 12/10/2011) στον μέσο τηλεθεατή; Ότι η τρόικα για κάποιον ανεξήγητο λόγο έχει μια εμμονή με τους μισθούς μας, ότι περιμένουμε τη βουλευτή του ΠΑΣΟΚ ακόμα Λούκα Κατσέλη να αποφασίσει αν θα ψηφίσει τελικά το άρθρο 37 του πολυνομοσχεδίου και, βέβαια, το συμπέρασμα του Γιάννη Πρετεντέρη (7/10/2011):
"Είναι επικίνδυνοι αυτοί εδώ οι κουστουμάτοι. Ας τους μαζέψει κάποιος. Δεν ξέρω ποιος, αλλά κάποιος να τους μαζέψει. Θα δουλεύουμε τζάμπα δηλαδή; Αν θέλουν να μας κάνουν Βουλγαρία να μας το πουν για να αποφασίσουμε…"
Μπορεί να είναι όντως στόχος να φτάσουμε στο βιοτικό επίπεδο της Βουλγαρίας. Αλλά γιατί όταν το κλιμάκιο της τρόικας σηκώθηκε και έφυγε, αντί να επιχαίρουν, έκαναν λόγο για «λάθος χειρισμούς» του Ευ. Βενιζέλου; Και πώς άραγε λέγεται το φαινόμενο που κολακεύει τις διαθέσεις του περίφημου «μέσου τηλεθεατή» που τα επιτελεία των καναλιών θεωρούν λαό τους; Και να σκεφτεί κανείς ότι ο Γ. Πρετεντέρης έχει (πολύ σωστά) περιγράψει και στηλιτεύσει το φαινόμενο του λαϊκισμού σε τουλάχιστον εκατό άρθρα του…
Συμπερασματικά: Το δελτίο του Μέγκα δεν προσφέρει καθαρή πληροφορία ώστε να συμβάλει στη διεξαγωγή ενός ουσιαστικού και εποικοδομητικού διαλόγου που θα βοηθούσε τον τηλεθεατή να κατανοήσει την επικαιρότητα. Βασίζεται και επενδύει στις φοβίες και τις ανασφάλειες του μέσου τηλεθεατή, θεωρώντας υποτιμητικό να περιγράψει την πραγματικότητα ενώ επιχειρεί εμφανέστατα να τη διαμορφώσει. Δεν είναι φυσικά το μόνο.
Παρ’ όλα αυτά, δεν έχει χαθεί εντελώς η ελπίδα από την Ελλάδα της κρίσης. Οι κρατικές εγγυήσεις σε ιδιωτικά δάνεια, όπως και η κρατική διαφήμιση, φθίνουν καθημερινά. Αργά ή γρήγορα η υπεύθυνη ενημέρωση θα είναι μονόδρομος για την επιβίωση των ελληνικών ΜΜΕ. Και αυτό γιατί λεφτά για την εξαγορά πολιτικής επιρροής δεν υπάρχουν και ούτε πρόκειται να υπάρξουν. Ευτυχώς.
Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων MEGA. Διευθυντής Ειδήσεων και Ενημέρωσης: Χρήστος Παναγιωτόπουλος. Παρουσίαση: Όλγα Τρέμη (Σαββατοκύριακα: Νίκος Στραβελάκης). Σχολιασμός: Όλγα Τρέμη, Γιάννης Πρετεντέρης, Παύλος Τσίμας, Μανώλης Καψής κ.ά. Κάθε βράδυ στις 20.00.
Από την Ελίνα Τζανουδάκη - Ένα κείμενο από το νέο τεύχος του Books' Journal. / Lifo
i-reportergr.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου